काठमाडौं । नाओमी ओसाकाको कथा उनकै मुखबाट । उनी फ्लोरिडाकी हुन् । फ्लोरिडामा विश्व टेनिसका सर्वश्रेष्ठ खेलाडी हुर्कन बढ्ने गर्छन् । त्यहाँ उनी १० वर्ष जति बसे ।
एक खेलका क्रममा उनले आफ्नै जापानी प्रतिद्वन्द्वीको मुखबाट आफूबारे कुरा गरिरहेको सुने । ती जापानी खेलाडीलाई ओसाका जापानी भाषा पनि बोल्छिन् भन्ने थाहा थिएन् । ती जापानी खेलाडीले ओसाकाबारे भनेकी थिइन्, ‘के उनी तिनै काली केटी होइनन् र ? उनलाई जापानी भन्नु ठीक हुन्न ।’
ओसाकाले भर्खरै मात्र ‘द वाल स्ट्रिट जर्मल’ मा यसबारे सुनाएकी थिइन् । अहिले सबैलाई थाहा छ, उनकी आमा जापानी हुन्, पिता हाइटी मूलका । अमेरिकामा हुर्के बढेका ओसाकाले यही देशलाई त्यागेर जापानका लागि खेल्नु ठीक मानिन ।
अहिलेको आधुनिक जापानी समाजका लागि उनी त्यस्तो नयाँ अनुहार सावित भएको छ, जसले धेरै कथा भन्छ । अनि उनकै कारण जापानी समाज केही न केही परिवर्तनबाट गुपिज्ररहेको छ, भलै यो सुस्त छ ।
हुन् पनि धेरैका लागि प्रश्न हुन सक्छ, आखिरमा ओसाका कसरी पो जापानी हुन सक्छिन् र ? अर्का जापानी खेलाडी नाओ हिबिनोले एक पल्ट भनेका थिए, ‘पक्कै पनि उनी हामी आम जापानी भन्दा फरक छिन् । उनको शारीरिक बनावट हाम्रो जस्तो छैन् ।’
सिधा सिधा भन्दा ओसाका मिश्रित नश्लकी जापानी खेलाडी हुन् । अझ जापानी समाज के पनि मान्छ भने महिला खेलाडीका रूपमा ओसाकाले जसरी बोल्छिन् र लुगा लगाउँछिन्, त्यो ठीक छैन् ।
ओसाकाले जे जति गर्छिन्, त्यो जापानी सोच भन्दा एक पाइला अगाडि छ र यसलाई सबैले खुलेर स्विकार्न सकिरहेका छैनन् । अहिले ओसाकाबारे यो सबै चर्चा किन भन्दा जापानको टोकियोमा ओलम्पिक्स सुरु हुँदैछ र सबैले जान्नु ठीक हुन्छ, जापानी समाज कतातिर गइरहेको छ ?
स्पष्ट रूपमा भन्दा केही काली ओसाकालाई जापानीले समाजले हाम्रा खेलाडी हुन् भनेर खुलेर स्विकार्न सकिरहेको छैन् । सन् २०१९ मा ओसाकाले एक जापानी चाउचाउको विज्ञापनमा खेलेकी थिइन् ।
त्यसमा उनलाई केही गोरी देखाइएको थियो । पछि यो पूरा विज्ञापन नै हटाउनु परेको थियो । यस्तोमा जापानी समाजका लागि यो केही न केही सिक्ने अवसर पनि हो । जापानी समाजमा कसैले कोहीसँग तर्क वितर्क गरेको कमै सुनिन्छ ।
अधिकांस जापानी संयमित रहन रूचाउँछन् । अझै पनि जापानी र पश्चिमेली समाजमा फरक छ । यो फरक फेरि धेरै पनि छ । जापानीहरू सक्दो शान्त रहन चाहन्छन् । त्यसैले भन्नै पर्छ, जापानी समाज शान्त छ ।
यही शान्त समाजमा ओसाकाले धेरै प्रश्न तेर्साएका छन् र यसले पूरा समाजमै तरंग फैलिएको छ । ओसाका जस्ता मिश्रित नश्लका खेलाडीले जापानी समाजलाई परिवर्तन रोज्न बाध्य पारिरहेको छ ।
दोस्रो विश्व युद्धपछि धेरै समयसम्म जापानी समाज आफ्नै परिवेसमा एक्ला एक्लै रहन बाध्य रह्यो । तर अहिलेको विश्वले कोही कसैलाई पहिले जस्तो कहाँ आफूमै मात्र सीमित राख्न दिन्छ र ? ओसाकाकै निहुँमा जापानी समाज पक्कै केही न केही परिवर्तनबाट गुज्रिन बाध्य रहनेछ ।
–बीबीसीको सामग्रीबाट स्वतन्त्र अनुवाद ।
