पोखरा । खेलाडीहरु कहिल्यै सम्मानका लागि खेल्दैनन् । तर पुरस्कार र सम्मानले खेलाडीलाई अघि बढ्न प्रोत्साहीत गर्छ, हौसला दिन्छ ।
गत मंसिरमा घरेलु भूमीमा सम्पन्न १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग)मा नेपालले ऐतिहासिक प्रर्दशन र नतिजा आत्मसाथ गर्यो । पदक विजेता खेलाडीलाई संघीय सरकारले ढिलै भएपनि नगद सहित पुरस्कृत गर्यो ।
अझ विभिन्न प्रदेश सरकारले आफ्नो प्रदेशबाट देशको प्रतिनिधित्व गर्दै पदक जित्ने खेलाडीलाई उत्तिकै चासो दिएर सम्मान गरे, मनोबल उच्च बनाउने काम गरे ।
तर, आफुलाई पर्यटन र खेलकुद ‘हब’को रुपमा बिकास गर्ने लक्ष्य राखेको गण्डकी प्रदेश सरकारले सागका पदकधारी खेलाडीलाई बेवास्ता गरेको आरोप खेलाडीले लगाएका छन् ।
अन्य प्रदेश सरकारले आफ्नो प्रदेशबाट प्रतिनिधित्व गर्दै पदक जित्ने खेलाडीलाई नगद सहित सम्मान गरेपनि गण्डकी प्रदेशले बेवास्ता गरेको उनीहरुको आरोप छ ।
तेक्वान्दोकी प्रशंसा क्षेत्री सागमा उच्च प्रर्दशन गर्दै स्वर्ण पदक जितेपनि प्रदेश सरकारले वास्ता नगरेको गुनासो गर्छिन् ।
‘अरु प्रदेशका खेलाडी साथी सम्मानित भएका छन् ।’ स्याङ्जा घर भएकी प्रशंसा भन्छिन्, ‘गण्डकी प्रदेश सरकारले पनि गर्छ भन्ने आश थियो । अब त आश पनि मरिसक्यो । एक गुच्छा फूल दिएपनि हौसला त मिल्थ्यो ।’
प्रशंसाको खेल जीवन गण्डकी प्रदेशबाटै सुरु भएको हो । प्रदेशबाट उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्दै उनी विभागिय टोली त्रिभुवन आर्मी क्लबसँग जोडिएकी छिन् ।
राम्रो नतिजा आउँदा सम्बन्धित निकायले चासो नदिदाँ खेलाडीको मनोबल गिर्ने उनको टिप्पणी छ ।
‘अरु प्रदेशले औपचारिक कार्यक्रम गरेर आफ्नो खेलाडीलाई हौसला दिएका छन् । तर हाम्रो प्रदेश सरकारले एक वचनसम्म बोलेन, सोधेन ।’ उनले भनिन्, ‘चिन्ता नगरी खेल्यौ । राम्रै नतिजा पनि ल्यायौं । तर अहिले अभिभावकबाटै चासो नपाएको महशुश गरेका छौ ।’
प्रशंशा भन्छिन्, ‘अरु प्रदेशले खेलाडीलाई सम्मान गर्दै हौसला दिएका छन् । तर आफ्नो प्रदेशबाट एक बचन बोलीसम्म पाएनौं ।’
उनले आफुले खेल जीवन सूरु गरेको स्थानीय क्षेत्रले वास्ता नगर्दा दुख लाग्ने गरेको सुनाइन् । ‘आफुले जहाँबाट सुरु गर्यो । सफलता प्राप्त गर्दा समेत त्यही क्षेत्रबाट वास्ता नहुदाँ दुख लाग्ने रहेछ ।’ उनले भनिन् ।
सागमा गण्डकी प्रदेशका खेलाडीले २ स्वर्ण, १५ रजत र १६ कास्य हात पारेका थिए ।
सागमा कराँतेतर्फ स्वर्ण पदक जितेका नवीन रसाइली पनि प्रदेश सरकारले आफ्ना खेलाडी चिन्न नसकेको बताउँछन् ।
‘स्थानीय सरकारले गर्ने व्यवहारले खेलकुदमा आउने नयाँ पुस्तालाई समेत धेरै प्रभाव पार्छ ।’ विभागीय टिममा आबद्ध उनले भने ।
‘विभागमा खेल र पारिश्रमिक दूवै राम्रो हुन्छ । प्रदेशकै लागि मात्र खेल्दा जीवन धान्न गाह्रो पर्छ । त्यसैले अहिले अस्थायी रुपमा पूलिससँग जोडिएको छु ।’ उनले भने ।
यस्तै, राष्ट्रिय खेलको परिचय बनाएको भलिबल महिला टिमकी कप्तान अरुणा शाही समेत प्रदेश सरकारबाट उपेक्षामा पर्दा नराम्रो लागेको सुनाउँछिन् ।
‘खेलमार्फत जिविकोपार्जन गर्न सकिन्छ भनेर सन्देश गइरहेको बेलामा प्रदेशले खेलाडीलाई वास्ता नगर्दा गलत सन्देश जान्छ । नयाँ पुस्ताका खेलाडीलाई विश्वास दिलाउन पनि प्रदेश सरकारले सम्मान गर्नुपर्छ भन्ने सोचेको छु ।’ उनले भनिन् ।
कप्तान अरुणा प्रदेश सहित संघीय सरकारले खेलकुदमार्फत खेलाडीले जीवन धान्न सक्ने अवस्था सिर्जना गर्नुपर्ने धारणा राख्छिन् ।
‘खेलाडीले धेरै समस्या पार गर्दै देशका लागि खेल्छन् । नतिजा पनि राम्रै ल्याएका छन् । तर सरकारले अब खेलाडीको समस्यालाई सम्बोधन गर्नुपर्छ ।’ उनले भनिन्, ‘खेलेर जीवन धान्न सकिन्छ भन्ने सन्देश जानुपर्छ । आउने खेलाडीले हाम्रो जस्तो समस्या नभोगुन् ।’
दक्षिण एसियाली खेलकुदको सबैभन्दा ठुलो खेल स्पर्धाका पदक विजेता ४ सय ३५ जना खेलाडीलाई संघीय सरकारले १९ करोड ५३ लाख रुपैयाँ पुरस्कार र प्रोत्साहन स्वरुप वितरण गरिसकेको छ । व्यक्तिगत र टिम स्पर्धाका पदक विजेता खेलाडीलाई फरक फरक रकम पुरस्कारको व्यवस्था गर्दै सरकारले खेलाडीको सम्मान गरेको हो ।
बाग्मती प्रदेश लगायतका अन्य प्रदेश तथा स्थानीय सरकारले समेत आफ्नो प्रदेश र स्थानीय तहबाट प्रतिनिधित्व गर्दै सागका पदक जित्ने खेलाडीलाई थोरबहुत नगद सहित सम्मान गरेका छन् । तर गण्डकी प्रदेश सरकारले आफ्ना प्रदेशका खेलाडीलाई पुरै बेवास्ता गरेको पदक विजेता खेलाडीको गुनासो छ ।
प्रदेशका सामाजिक विकास मन्त्रालय अन्तर्गतको युवा तथा खेलकूद महाशाखाका उपसचिव तेजप्रसाद काफ्ले खेलाडीको सम्मानका लागि प्रदेश सरकारले प्रक्रिया सुरु गरिसकेको जवाफ दिन्छन् । बजेट विनियोजन गरेर पदक विजेता खेलाडीको सूची निकाल्न मन्त्रालयको काम सुरु गरेको काफ्लेको भनाई छ ।
‘कोरोना भाईरसको संक्रमणको डरले देशभर लकडाउनको अवस्था छ । तर अवस्था सामान्य बन्ने बित्तिकै खेलाडीलाई पुरस्कृत गर्ने प्रदेश सरकारको तयारी छ ।’ उनी भन्छन् ।
