काठमाडौं। नेपाली राष्ट्रिय महिला फुटबल टोली अहिले परिवर्तनको मोडमा छ। नयाँ पुस्ताको आगमनसँगै केही अनुभवी खेलाडी सुखद बिदाइको तयारीमा छन्।
केही घाइते खेलाडी पुनः मैदानमा फर्कन ‘रिह्याब’मा जुटिरहेका छन्। मुख्य प्रशिक्षक राजेन्द्र तामाङको नेतृत्वमा सुरु भएको यो रूपान्तरण भविष्यको आधारसिला बन्ने अपेक्षा गरिएको छ।
‘मैले ४८ जना खेलाडीलाई बन्द प्रशिक्षणमा बोलाएको थिएँ। त्यसबाट दोस्रो चरणमा ३२ खेलाडी छनोट भएका छन्। त्यसमा धेरै नयाँ अनुहार छ। ती पोटेन्सियल र क्यापेबल खेलाडी हुन्,’ खेलपाटीसँग उनी भन्छन्।
दक्षिण एसिया राष्ट्रका महिला टोलीमा व्यापक परिवर्तन भइरहेको छ। दुईपल्ट साफको फाइनलमा नेपाललाई पराजित गर्दै इतिहास बनाएको बंगलादेशले अहिले अञ्जन रानामगरसँग सन् २०१६ मा साफ महिला यु–१४ च्याम्पियनसिप खेलेका खेलाडीलाई सिनियर टोलीमा पुर्याउँदै आफूलाई बलियो बनाइरहेको छ।
भारतीय टोलीमा पनि न्यून संख्यामा सिनियर खेलाडी छन्। तर, नेपाली टोलीमा भने आठभन्दा बढी खेलाडी २८ उमेर पार गरेका छन्। तीमध्ये धेरैजसो त सन् २०१० देखि निरन्तर खेल्दै आएका छन्।
आफू खेल्न नसक्ने हुँदा पनि ‘स्टारडम’को बलबुतामा टोलीमा कब्जा जमाइरहेका खेलाडीलाई यसअघि प्रशिक्षक राजेन्द्रले बारम्बार हटाउन नखोजेका होइनन्। तर, ती सबै प्रयास असफल भएको उनी आफैंले संकेत गरेका थिए।
यद्यपि, यसपल्ट भने राष्ट्रिय टोलीलाई पुनर्निर्माण गर्ने प्रयासमा उनी छन्। संवादमार्फत सम्मानजनक तरिकाले अनुभवी खेलाडीलाई बिदाइको सुनिश्चित आफूले गरेको उनको भनाइ छ।
‘मैले सिधै कुरा गर्दा सिनियर खेलाडीहरूले यो एउटा फ्रेन्डलीपछि हामी रिटायर लिन्छौं भन्नुभएको छ। १०–१२ वर्ष देशको लागि खेलेका खेलाडीलाई त एकैचोटी अब तिमी खेल्दैनौ भनेर फाल्ने कुरा हुँदैन। उहाँहरूको योगदानलाई त कदर गर्नुपर्छ, सम्मान दिनुपर्छ,’ उनी भन्छन्।
एएफसी महिला एसियन कप अस्ट्रेलिया २०२६ छनोटको तयारीस्वरूप नेपालले थाइल्यान्डसँग दुई मैत्रीपूर्ण खेल खेल्न लागेको छ। नेपालले एक अन्तर्राष्ट्रिय र एक अनौपचारिक फुटबल खेल्न लागेको हो। पहिलो खेल मे ३० मा हुनेछ भने दोस्रो जुन २ मा हुनेछ। दुवै खेल बैंककमा हुनेछन्।
यी दुई खेलका लागि राजेन्द्रले प्रारम्भिक टोलीमा ४८ खेलाडीलाई बोलाएका थिए। शुक्रबार मात्रै उनले १७ खेलाडीलाई हटाउँदै दोस्रो चरणको बन्द प्रशिक्षण बोलाएका छन्। तर, दोस्रो चरणको सूचीमा पनि अधिकांश खेलाडी पुरानै दोहोरिएका छन्।
टोलीमा सबैभन्दा बढी उमेर भइसकेको खेलाडीमध्ये एक हुन् मिडफिल्डर अनिता बस्नेत। सन् २०१४ को महिला साफ च्याम्पियनसिपमा उनले राष्ट्रिय टोलीबाट डेब्यु गरेकी थिइन्। एक दशकमा राष्ट्रिय टोलीबाट आठ गोल गरिसकेकी छन्।
उमेरले ३१ वर्ष पुगिसकेकी उनलाई राजेन्द्रले पछिल्लो समय बिरलै मौका दिँदै आएका छन्। उनीबाहेक डिफेन्डर हीराकुमारी भुजेल ३१, अर्की डिफेन्डर अमृता जैशी ३० र मिडफिल्डर रेनुका नगरकोटी २९ वर्षमा पुगिसकेका छन्।
कप्तान तथा गोलकिपर अञ्जिला तुम्बाप्पो सुब्बा, डिफेन्डर गीता राना, फरवार्ड साबित्रा भण्डारी र अर्की फरवार्ड अनिता केसी पनि उमेरले २८ पुगिसकेका छन्। यीमध्ये रेनुका सन् २०१० देखि नै राष्ट्रिय टोलीमा छिन्। केही भने २०१४ देखि टोलीमा निरन्तर छन्।
यीमध्ये कतिपय खेलाडी अहिले पनि चोटग्रस्त स्थितिमा छन्। बारम्बार ‘अप्रेसन’ गर्दै खेलाउनुपर्ने स्थिति भएको कारण टोलीले सोचेजस्तो उपलब्धि हासिल गर्न नसकेको राजेन्द्रले यसअघि नै बताउँदै आएका छन्। ती सबैलाई हटाउने हो भने १० नयाँ खेलाडी राष्ट्रिय टोलीलाई खाँचो पर्ने उनको भनाइ छ।
त्यसैले अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले सन् २०२७ को एसियन कप र २०३१ को विश्वकप खेल्ने लक्ष्य राखेर केही खेलाडीको बिदाइलाई सम्मानजनक बनाउने तयारी गरिरहेको उनी बताउँछन्।
‘मैले आफूले पर्सनल्ली यो पाली चाहिँ सक्दिन होला भन्ने कुरा गर्दाखेरि योपालि राख्दिनुस्। त्यस पछाडि चाहिँ हामी आफैं छोड्छौ भन्ने कुरा आयो। त्यसले यी खेलाडीलाई योपालि लान्छु होला,’ राजेन्द्र भन्छन्।
यसबीच केही घाइते खेलाडी पनि मैदानमा फर्किने प्रक्रियामा छन्। गत कार्तिकमा त्रिपुरेश्वरस्थित दशरथ रंगशालामा सम्पन्न साफमा डिफेन्डर हीराकुमारी र मिडफिल्डर दीपा शाही घाइते भएका थिए।
यी दुई खेलाडी करिब सात महिनापछि मैदान फर्किने तयारीमा छन्। उदीयमान मिडफिल्डर प्रीति राई पनि मोफसलका प्रतियोगिता खेल्दा घाइते भएकी थिइन्। उनको चोट सामान्य रहेको छ। तर, यी सबै ‘ग्राउन्ड रिह्याब’मा छन्।
‘प्रीतिको चाहिँ समस्या खासै केही पनि छैन। अहिले उनी नर्मल छिन्। उसलाई एउटा मात्रै समस्या भएको भनेको अब फिटनेस। इन्जुरी पनि त्यति छैन। त्यतिखेर त अब सानो चोट लाग्यो होला। चाँडो रिकभर भइहाल्यो,’ उनी भन्छन्।
अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता नहुँदा राष्ट्रिय टोलीका केही खेलाडी पछिल्लो साढे दुई महिनामा मोफसलका प्रतियोगितामा व्यस्त थिए। इलाममा दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय महिला गोल्डकप, चितवनमा राष्ट्रिय महिला फुटबल प्रतियोगिता, बाँकेमा लुम्बिनी कप र नुवाकोटमा बागमती प्रदेश मुख्यमन्त्री कप र हेटौंडामा मकवानपुर महिला राष्ट्रिय गोल्डकप आयोजना भएका थिए।
यी सबै प्रतियोगितामा अन्तिम ३२ मा रहेका सावित्रा, अञ्जिला, रेखा पौडेलबाहेक अन्य खेलाडी सहभागी भएका थिए। सावित्रा फ्रान्समा व्यावसायिक फुटबल खेल्दै थिइन्। अञ्जिला ग्रीस र रेखा संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) मा अझै खेल्दै छिन्। पूजा राना भने मोफसलका प्रतियोगिता भ्याएर भुटान राष्ट्रिय महिला लिग खेल्न पुगेकी छन्।
यी तीन/चार जनाबाहेक अन्य खेलाडी निरन्तर खेलिरहँदा थिकत रहेको राजेन्द्र बताउँछन्। ‘साढे दुई महिनामा लगातार चार/पाँच वटा प्रतियोगिता भयो। डे बाई डे, कहिलेकाहीँ एक दिनको ग्याप, कहिले दुई दिनको ग्याप, कहिलेकाहीँ आज र भोलि खेल त्यसले गर्दाखेरि चाहिँ सबै जना थकित छ,’ उनी भन्छन्।
राष्ट्रिय टोलीको दीर्घकालीन आधार तयार गर्ने रणनीतिक सोच बेकेका राजेन्द्रको योजना स्पष्ट छ— दुई मैत्रीपूर्ण खेलमा नयाँ खेलाडीहरूलाई खेलाउने, अनुभव बटुल्ने अवसर दिने र त्यसपछि उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्नेहरूलाई भविष्यको टोलीमा स्थायी बनाउने।
त्यसैले आफूलाई महत्त्वपूर्ण लागेको खेलाडी बोकेर उनी बैंकक जाने मनस्थितिमा देखिएका छन्। यो खेलमा उनी नै निर्णायक बन्नेछ। टोलीमा प्रतिस्पर्धा तीव्र हुँदै गर्दा उनले यस खेललाई अवसर खोजिरहेका नयाँ खेलाडी चिन्ने मौका बनाउने छन्।
पुराना खेलाडीलाई छाँटकाँट र घाइते खेलाडीलाई के गर्ने भनेर निर्णय लिने अवसर पाउने छन्। त्यसैले उनी ढुक्क हुँदै भन्छन्– यो पछिको खेलमा नेपाली टोलीमा नयाँ अनुहार र नतिजा पाइने छ।
-1747503617.webp)
