भारतविरुद्ध नेपालको अग्निपरीक्षा : १२ वर्षमा फर्किएला खोला ?

काठमाडौं । सारा नेपाली फुटबल श्रीलंकाको कोलम्बोबाट सुखद समाचार आउने अपेक्षामा थिए । नेपालको जुनसुकै टोलीले होस् ट्रफी उचालेको हेर्न चाहने फुटबलप्रेमीका पर्खाइमा थिए । तर, नेपाली युवा टोलीलाई हराउँदै भारतले साफ यू-१७ च्याम्पियनसिप फुटबलको उपाधि जित्यो । फाइनलमा १० खेलाडीमा समेटिएको नेपाललाई ४-० गोल अन्तरले हराउँदै भारत च्याम्पियन बन्यो ।

नेपालले समूह चरणमा भारतलाई ३-१ गोल अन्तरले हराएको थियो । यही क्षण थियो जहाँ सारा नेपालले भारतलाई हराउने लामो समयदेखिको धोको मेट्यो । यँहाबाट नै युवा टोलीप्रति स्वभाविक रुपमा अपेक्षा बढेको थियो । जहाँपनि नेपाललाई भारत नै तगारो हुने क्रम अझै रोकिएको छैन । साफको यो संस्करणमा मात्रै हेर्ने हो भने पनि त्यही सिलसिला दोहोरिरहेको छ ।

राष्ट्रिय टोली पहिलोपटक फाइनल पुग्दा भारत नै उपाधिमा बाधक बन्यो । यू-१८ महिला साफमा पनि दुई खेलमा गरि १२ गोल गरेर भारतले रवाफ देखायो । यू-२० पुरुष साफमा पनि उत्कृष्ट देखिएको २० वर्ष मुनिको टोलीलाई भारतले नै ८ गोल हान्दै सातो लियो । बुधबार यू-१७ पुरुष साफमा पनि उपाधिबाट बन्चित गरायो ।

अब घरेलु भूमिमा जारि महिला साफ च्याम्पियनसिपमा नेपालले भारतसँगै सेमिफाइनलमा भिड्नु पर्ने भएको छ ।

यद्दपी, कहानीको 'क्लाइमेक्स' मा नयाँ 'ट्विस्ट' आउन सक्छ । यसपटक राष्ट्रिय महिला टोलीलाई माथि उल्लेखित सम्पूर्ण 'हार्ट ब्रेक' को बदला लिदै साफ उपाधि साकार पार्ने मौका छ । तर, यो मौका त्यति सजिलो भने छैन । बुझ्नुस कि फलामको च्युरा चपाउनु सरह छ । तर असम्भव पक्कै छैन । साफ इतिहासमा नेपाली टोलीले यो च्युरा चपाउन थालेको १२ वर्ष भैसक्यो, अब त कसो नटुक्रिएला र ? यसै पनि बाह्र वर्षमा खोला त फर्किन्छ भन्छन ।

वर्तमान टोलीका मुख्य प्रशिक्षक कुमार थापाको त भारतसँग पुरानो हिसाबकिताब पनि बाँकी छ । सन् २०१६ को साफमा पनि उनको टोलीले भारतसँग सेमिफाइनलमा नै भेटेको थियो ।

२ जनवरी २०१७, त्यो दिन कन्चनजंघा रंगशाला सिलिगुरिमा भारतले ३-१ ले नेपाललाई हराउँदा उनी स्तब्ध बनेका थिए । किनकि नेपाल साफको इतिहासमा पहिलोपटक सेमिफाइनलबाट बाहिरिएको थियो । उनले रेफ्रीले खराब निर्णय गरेको र पाउनु पर्ने पेनाल्टी नदिएको गुनासो गरेका थिए । त्यो दिन ह्यान्ड बल गरेर पनि फाउल नपाएकी मनिषा पन्ना अहिले पनि भारतीय टोलीमा छिन । गोल गर्ने कमला देवी, इन्दुमति, सस्मिता टोलीमा छैनन् । तर त्यो चोटले नेपाललाई अहिले पनि दुख्छ । सो खेलमा नेपालबाट सावित्राले पेनाल्टीमा १ गोल गरेकी थिइन् ।

कुमार थापालाई समयले इतिहास रच्ने 'अर्को मौका' दिएको छ । कुमारको साफ-सेमिफाइनल-भारतबीचको त्रिकोणात्मक साइनो अब अपवाद मात्र रहेन । उनले राम्ररी बुझेका छन् भारतविरुद्ध सेमिफाइनलमा भेट्नुको अर्थ । उनी लगातार दोस्रो पटक बाहिरिन पक्कै चाहने छैनन् । यस पटक त नेपाल घरेलु रंगशालामा पनि छ ।

कुमारले चाहेको घरेलु दर्शकको ठुलो जमात उनको पछाडी हुनेछ । यसले नेपाली टोलीको मनोबल उच्च छ । करिब सात हप्ताभन्दा बढी समय दिएर तयार पारेको उनको टोली अहिलेसम्म अपराजित छ । अहिलेसम्म कुनै गोल न व्यहोरेको नेपालको डिफेन्स रक्षात्मक रुपमा बलियो मानिन्छ । यस्तै, दुई खेलमा १० गोल गरिसकेको मिडफिल्ड र फरवार्ड लाइन चुस्त देखिन्छ । 

थापा युवा खेलाडीलाई मौका दिन मन पराउने प्रशिक्षक हुन् । सन् १०१६ साफ र २०२२ मा गरि करिब दश जना खेलाडीलाई उनले डेब्यु गराइसकेका छन् । र, महत्वपुर्ण कुरा उनले मौका दिएका नयाँ खेलाडीले कहिल्यै निराश पारेका छैनन् । उनको विश्वासमा जहिल्यै खरो उत्रिएका छन् । जारी साफमा पनि दिपा शाही, समिक्षा घिमिरे र अमिषा कार्कीको उत्कृष्ट प्रदर्शनले यो कुरालाई थप पुष्टि गरेको छ ।

तयारीका बारेमा कहिल्यै 'कम्प्लेन' नगरेका थापा भन्छन्, 'हामीले राम्रो तयारी गरेका छौं । म यसमा कुनै गुनासो गर्दिन । मेरो लागि सात हप्ता प्रयाप्त थियो । यसपल्ट हाम्रो कुनै फरक रणनीति या शैली छैन । हामी आफ्नो खेल खेल्छौं । गल्तिहरुलाई कम गर्ने मात्रै लक्ष्य राख्यौं भने पनि जितिन्छ ।'

दुवै टोलीको अवस्था र रणनीति

नेपाल र भारतको सेमिफाइनल भिडन्त अघि निकै  'अड्स एन्ड इभन्स' हरु छन् । सबै कुरा दृश्यमा देखिए जति सजिलो नहुन सक्छ । यो लेख तयार पार्दासम्म सावित्रा भण्डारी 'साम्बा' भारतविरुद्धको अति महत्वपुर्ण खेलमा खेल्ने या नखेल्ने शंका छ । एन्फा स्रोतका अनुसार उनी शारीरिक रुपमा पहिले भन्दा फिट भएपनि अन्तिम निर्णय प्रशिक्षककै हातमा रहने छ । नेपालकी स्टारलाई डेंगु भएको थियो । सर्वकालीन उच्च गोलकर्ता सावित्राले डेंगुको कारण श्रीलंकाविरुद्धको खेल गुमाएकी थिइन् । यदि उनी भारतविरुद्ध उपलब्ध भईनन भने नेपालको लागि यो ठुलो झट्का हुनेछ ।

उनको अनुपस्थितिमा नेपालले पछिल्लो खेलमा सानदार प्रदर्शन गरेकी अमिषा कार्कीलाई स्ट्राइकरमा प्रयोग गर्न सक्छ । तर, भारत जस्तो बलियो टोलीविरुद्ध उत्रिदा अनुभवले ठुलो प्रभाव पार्नेछ । त्यसैले रेखा पौडेल पनि प्रमुख दाबेदार बन्न सक्छिन । सावित्रा खेलेको खण्डमा भने नेपाललाई गोलको चिन्ता कम हुनेछ । सावित्रा जुनसुकै बेला भारतीय व्याकलाइनलाई तोड्न सक्छिन । भारतमा व्यावसायिक फुटबल खेलेको नाताले उनी धेरै भारतीय खेलाडीबारे जानकार छिन । त्यसैले साम्बा नेपालको प्रमुख हतियार हुन् । अमिषा उनलाई सघाउने छिन ।

मिडफिल्डमा कमसेकम अहिलेसम्म कुनै समस्या देखिएको छैन । अनिता बस्नेत र अनिता केसीलाई लगातार दाँया बाँया स्विच गरिरहने कुमारको रणनीतिले फाइदा भईरहेको छ । उनीहरु राम्रो फर्ममा छन् बिशेषगरि अनिता बस्नेतको लय उत्कृष्ट छ । सरु लिम्बुले पनि गोल गरेकी थिइन् । रश्मी घिसिङसँग उनको तालमेल राम्रो छ । मिडफिल्ड इन्जिन दिपा शाही, फल्स नाइन पोजिसनमा रश्मी प्राबिधिक रुपमा 'कन्फीडेन्ट' छन् । प्रिती राई जस्ता उदयीमान प्रतिभाशाली खेलाडीको विकल्प पनि छ । मन्जलीको अवस्था अन्जान छ । उनलाई पनि डेंगु देखिएको थियो । उनी फिट भएमा पनि भारतविरूद्ध एक्कासी ल्याउन प्रशिक्षकले दुई पटक सोच्ने छन् ।

नेपाली टोलीको डिफेन्सले अहिलेसम्म ठुलो परिक्षा दिएको छैन । यस अघि कम्जोर टोलीले नेपाली डिफेन्स लाईनमा कुनै समस्या दिएनन ।  यसले भने कुमार थापालाई केहि सशंकित बनाउनेछ । उनले श्रीलंकामाथिको जितपछी यो बिषयलाई उठान गरेका थिए ।

'हामीले अहिलेसम्म हाम्रो डिफेन्स लाईन कस्तो छ भनेर परिक्षण गर्न पाएका छैनौं । भुटान वा श्रीलंका कुनै टोलीले त्यति ठुलो परिक्षा लिएनन् । तसर्थ हामीले अभ्यासमा यो कुराको परिक्षण गरिरहेका छौं ।'

यद्दपी, अहिलेसम्म डिफेन्डरहरुको सहकार्य र समझदारी मैदानमा राम्रै देखिएको छ । उनीहरुको शारीरिक भाषा बलियो देखिन्छ । पुनम जर्घा  र गीता रानाको अनुभवी सेन्टरब्याक जोडीलाई भारतविरुद्ध ठुलो जिम्मेवारी छ । यसैगरी फूलब्याकहरु हिरा कुमारी भुजेल र अमृता जैसीले रक्षापंक्ति सम्हाल्नुको साथ साथै यदि सावित्रा खेलिनन भने थप आक्रमणमा जोड दिनुपर्ने हुन सक्छ । भारतीय अग्ला डिफेन्डरलाई क्रस गरेर बल सप्लाई गर्नु चुनौतिपूर्ण कार्य हो त्यसमाथि उनीहरुका विंगरलाई मार्क गर्नु त छदैछ ।

नेपाल सम्भावित सुरुआती-११ : एन्जिला, गीता राना, पुनम, हिरा, अमृता, अनिता, सरु लिम्बु, दिपा शाही, अनिता केसी, सावित्रा /रेखा, रश्मी

उता भारतीय टोली बंगलादेशविरुद्धको अप्रत्यासित हारले दिएको पीडालाई बिर्सदै लगातार च्याम्पियन प्रतिष्ठालाई जोगाउन हर सम्भव प्रयास गर्ने तयारीमा छ । प्रशिक्षक सुरेन क्षेत्रीलाई प्रतियोगीतामा उत्कृष्ट खेल पस्किदै आएकी सौम्या गोगुलोथलाई सुरुआती ११ मा खेलाउन दबाद  छ । दिनामो जाग्रेबबाट युरोपियन फुटबलको अनुभव बोकेकी सौम्या खेल परिवर्तन गराउने खेलाडी हुन् । प्रतियोगितामा ह्याट्रिक गरिसकेकी अन्जु तामाङ नेपालको लागि सधैँ टाउको दुखाइ बन्दै आएकी छिन ।

भारतीय प्रशिक्षक सुरेनले नेपालले घरेलु भुमिको भरपुर सदुपयोग गर्नेछ भन्नेमा आफु ढुक्क भएको प्रतिक्रिया पहिले नै दिएका थिए । उनले नेपालको श्रीलंकासँगको खेलसम्मको स्थितिलाई नियालिरहेको बताएका थिए, 'नेपाल, बंगलादेशहरुको स्तर बढेको छ । भारतलाई चुनौती थपिएको छ । तपाई हेर्न सक्नुहुन्छ उनीहरुको जित्ने भोकलाई । नेपाली दर्शक असाध्यै राम्रा छन् उनीहरु अन्तिमसम्म टोलीको समर्थनमा हुन्छन। यसले टोलीले कति मेहनत गरिरहेको छ भन्ने देखिन्छ ।'

भारत सम्भावित सुरुआती-११  : अदिति, मनिषा, आशालता, प्रियंका, रत्नलता, अन्जु तामाङ, सानिध्य, डेंगमाई ग्रेस, चानु, सौम्या, जुली किसन   

अन्तिम नतिजा:- समूह चरण र नकआउट फरक हुन्छ । भारत नकआउटको दबाब झेल्न सक्ने टोली हो । बंगलादेश जुन साहसको साथमा भारतमाथि जाइ लागेको थियो त्यसरी नै नेपालले सुरु देखिनै भारतलाई सम्हालिन नदिने रणनीति अपनाउन सक्छ । भारत यसमा सजक छ । नेपालले पाएका मौका सदुपयोग गर्दै फिनिस गर्छ भने रक्षात्मक बन्न सक्छ । तर ध्यान दिनुपर्ने कुरा नेपालले सेटव्याकमा पुरै ९० मिनेट शारीरिक भाषा बलियो राख्न सक्ला ? भारत ट्रान्जिसनमा खास राम्रो देखिएको छैन यस पटक । स्लो देखिन्छ । पाकिस्तानविरुद्ध दोस्रो हाफमा गोल गर्न सकेको थिएन । बंगलादेशले सजिलै लाइन ब्रेक गरेको थियो । दशरथ रंगशालाको 'इलेक्ट्रिक' वातावरणले गोर्खालीको जोसलाई माथि राख्ने निश्चित छ ।

नेपाल  १-०  भारत (खेलपाटी अनुमान)