काठमाडौं । नेपाल सुपर लिग (एनएसएल)को पहिलो संस्करण सकिएको छ । काठमाडौं रेजर्सले पहिलो संस्करणको ट्रफी उचाल्यो । देशका विभिन्न ७ शहरलाई फ्रेन्चाईज गरि सञ्चालन गरिएको प्रतियोगिता २१ दिन चल्यो । प्रतियोगिताका दौरान केही राम्रा÷नराम्रा दृश्य देखिए । जसले एनएसएललाई सम्झाईरहने छ । प्रतियोगितालाई सम्झाउने १० दृश्यलाई हामीले यहाँ प्रस्तुत गरेका छौं ।
दर्शकविहीन खेल
दर्शक बिनाको खेलकुद खल्लोनै हुन्छ । सम्बन्धित खेललाई सफल बनाउने दर्शकलेनै हो । कोरोनाको दोस्रो लहरका कारण एनएसएलले दर्शक राख्न पाएन । बिना दर्शक प्रतियोगिता सञ्चालन भयो । प्रतियोगितानै नहुने अवस्था सिर्जना बनेको थियो । तर एन्फा, राखेप, मन्त्रालयले राम्रो भूमिका खेले ।
करिब २० हजार दर्शक रहने दशरथ रंगशालाले बिना दर्शक २१ दिनको प्रतियोगिता समापन गर्याे । मैदानमा खेलाडी, रेफ्री, प्राविधिक टोली, ब्रोडकाष्टर, पत्रकार गरि दैनिकी करिब १ सय ५० जना उपस्थित हुने गरेका थिए । बिना दर्शक खेलाउँदा आयोजकले करिब ३ करोड रुपैयाँ गुमाएको अनुमान गरिएको छ ।
मान्जीले सिकाएको अनुशासन
एनएसएलको बलियो मानिएको विराटनगरले पहिलो संस्करणमा नराम्रो छाप छाड्यो । खेलको दौरान गोल अन्तरमा पछि परेपछि रेफ्रीमाथि आरोप लगाउँदै विराटनगरले खेलनै बहिस्कार गर्ने निर्णय गरेकोे थियो । विराटनगरका भारतीय ए लाईसेन्स प्रशिक्षक यान ल र केहि अफिसियलले मैदान भित्र रहेका खेलाडीलाई बाहिर निस्कन दबाब दिए । नेपाली सहित अन्य विदेशी खेलाडी मैदान बाहिर पनि निस्के । तर विदेशी खेलाडी पेड्रोे मान्जीले मैदान छाड्न मानेनन् ।
उनलाई बारम्बार यान ल र अफिसियलबाट बाहिर निस्कन दबाब आएको थियो । तर एक अनुशासित र व्यवसायीक खेलाडीमा हुनुपर्ने गुण उनले देखाए । जुन दृश्यलाई समर्थकले निकैनै मन पराए । मान्जीको प्रशंसा गरे । लिगमा पुरा ६ खेलमा मान्जीले ४ गोल गरेका थिए ।
बिबादमुक्त हुन नसकेका रेफ्री
एनएसएलमा विवादको केन्द्रमा रहे, रेफ्रीका निर्णय । दुई गुटसहित घरेलु फुटबलमा आन्तरिक द्वन्दमा फसेको रेफ्री संघ मैदान भित्रसमेत विवाद मुक्त हुन सकेन । एन्फाले ७ रेफ्री र ९ सहायक रेफ्रीलाई एनएसएलमा खटाएको थियो । जसमा ४ फिफा रेफ्री र ६ सहायक फिफा रेफ्री थिए ।
एनएसएलका लागि छनोट भएका सबै रेफ्रीले ए डिभिजन लिग खेलाएका थिए । प्रतियोगिताको दौरान विराटनगरका प्रशिक्षक यान ल सबैभन्दा बढि रेफ्रीविरुद्ध उत्रिए । उनले नेपाली रेफ्री भारतीय स्कुल स्तरको रहेको बताउँदै उनीहरु फुटबल विकास विरोधी भएको टिप्पणी गरेका थिए । अधिकांश टिमका प्रशिक्षकले रेफ्रीको निर्णयमा प्रश्न उठाएका थिए । रेफ्रीका केही निर्णय निकै आपत्तीजनक थिए ।
प्रत्यक्ष प्रशारणमा छलाङ
एनएसएल घरेलु लिग फुटबलमा सर्वाधिक हेरिने कीर्तिमान कायम राख्यो । विना दर्शन र साँझको फ्लड लाईटमा खेल भएका कारण फुटबलप्रेमीले युट्युबमा फुटबलको मज्जा लिए । लिग चरण र प्लेअफमा युट्युवमा हेर्ने दर्शक ३०–३५ हजार रहेका थिए ।
फाइनल हेर्ने दर्शक ६० हजार माथि रहेका थिए । जुन छलाङ घरेलु लिगमा पहिलो पटक देखिएको हो । यसअघि राष्ट्रिय टोलीले खेलेको थ्री नेसन्स कपका भने ९० हजार बराबर दर्शकले प्रत्यक्ष प्रशारण हेरेका थिए ।
फेरि बाल गोपाल
राष्ट्रिय फुटबल टोलीको प्रशिक्षकमा बाल गोपाल महर्जनले घरेलु फुटबलमा आफुलाई प्रमाणित गरिसकेका छन् । उनी उमेर समूह र सिनियर टोलीमा उपाधि विहिन हुनु परेको छैन । उनले यू–१९ पुरुष टोलीलाई साफ च्याम्पियनसिप जिताएका थिए । त्यसपछि उनले सिनियर टोलीलाई बंगबन्धु गोल्डकप, सोलिडारिटी कप, १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद साग र घरेलु भुमिमा थ्री नेसन्स कपको उपाधि जिताए ।
घरेलु लिगमा भने उनी सफल भैरहेका थिएनन् । मनाङ मस्र्याङ्दी, थ्रीस्टार जस्ता क्लब हेरेका उनी सधै उपाधि विहीन भए । तर पहिलो पटक आयोजना भएको फ्रेन्चाईज लिगमा भने उनी सफल भए । सुरुवाती केही खेलमा दबाबमा आएका उनी पछिल्ला ७ खेलमा भने अपराजित रहँदै उपाधि हात पारे ।
ललितपुरको पुनरागमन
पहिलो खेलमै पराजित ललितपुरले त्यस पछिका तीन खेलमा मात्र ३ अंक हात पारेको थियो । दुई खेल बाँकी रहदाँ ललितपुर प्लेअफमा पुग्ने गणितिय सम्भावना मात्र बाँकी थियो । मुख्य प्रशिक्षक प्रदीप हुँमागाई बर्खास्तमा परे । सहायक प्रशिक्षक राजु तामाङले कार्यवहाकको जिम्मेवारी पाए । त्यसपछि टिमले चमत्कारनै गर्यो । लगातार दुई खेल जित्दै प्लेअफमा स्थान बनायो ।
प्लेअफमा समेत जित निकाल्दै इलिमिनेटर राउण्डमा स्थान बनायो । बुटबल लुम्बिनीलाई परािजत गरेको २२ घण्टामै मैदान उत्रिएको ललितपुरको विजयी यात्रामा काठमाडौंले ब्रेक लगायो । निकै खराब सुरुवात गर्दै प्रतियोगितामा पुनरागमन गरेको ललितपुरले तेस्रो स्थानमा रहदै प्रतियोगिताको अन्त्य गर्यो ।
चोटले थलिएको चिवतन
मार्की खेलाडी भरत खवास सहित विकास खवास र केही राम्रो विदेशी खेलाडी थिए, एफसी चितवनमा । प्रशिक्षकमा थिए, घरेलु फुटबलमा सफल प्रशिक्षक मेघराज केसी । तर खेल सुरु हुँदै जादाँ टोलीलाई चोटले पिरोल्दै लग्यो ।
मार्की खेलाडी भरत सहित इजिष्टबाट आएका एक खेलाडीलाई ह्यामस्ट्रिङको समस्या आयो । भरपर्दा युवा डिफेण्डर विकास खवासले पनि चोट बोक्न पुगे । खेल अघिनै विकास तामाङले चोट बोके । अन्तिममा पारिवारीक समस्याका कारण मुख्य प्रशिक्षक केसीले समेत टोली छोड्नुपर्याे । पहिलो सिजन चितवनका लागि निकै दुखद रह्यो । उसले अन्तिम स्थानमा रहदै पहिलो संस्करणको यात्रा टुङ्गायो ।
औसत बुटवलको उत्कृष्ट नतिजा
गोलरक्षक विशाल श्रेष्ठ मार्की खेलाडी रहेको बुटबल लुम्बिनी प्रतियागिताको औसत टिम मानिएको थियो । टिममा खासै ठुला खेलाडी थिएनन् । तर औसत मानिएको बुटवलले पहिलो संस्करणमा सबैलाई आश्चार्यमा पार्दै प्लेअफमा स्थान बनायो ।
सुरज विकले चोट बोकेपछि विराज महर्जनले टोलीमा स्थान बनाए । आन्तरिक समस्याका कारण विदेशी खेलाडी अर्माण्डले टिम छोडेपछि युवा स्ट्राइकर अभिषेक रिजालले स्थान बनाए । लिग चरणमा समान ८ अंक भएपनि पोखरा थण्डर्सलाई पराजित गर्दै बुटबल प्लेअफमा स्थान बनायो । यस क्लबले लिग चरणका दुई खेलमा स्पष्ट जित निकालेको थियो ।
सामाजिक सञ्जालमा क्लबको सक्रियता
एनएसएलमा क्लबहरुले तयारीको छोटो समय पाएका थिए । तर छोटो समयमा क्लबले राम्रो चर्चा बटुल्न सफल रहे । प्राय सबै क्लबले सामाजिक सञ्जाल र मिडियामा राम्रो छाप छाडे । सबै टिम मिडिया रणनीति सफल देखिए । त्यसैले पनि पहिलो संस्करणको एनएसएल सफल बन्न पुग्यो ।
सहभागी सातवटै क्लबले फेसबुक र इन्स्टाग्रामदेखि सामाजिक सञ्जाल र सञ्चार माध्यममा राम्रो प्रभाव जमाए । प्रशंसक बटुले । टिमको प्रचार सामाग्री बनाए । गीत सिर्जना गरे । भिडियो बनाए । सोही अनुसार क्लब, खेलाडीलाई ब्राण्डिङ गरे । हरेक खेल अघि र पछि सामाजिक सञ्जालमा बलियो उपस्थिती देखाए । यसले सम्बन्धित क्लबको प्रशंसक बटुल्न अवश्य सहयोग गर्नेनै छ । यसबाट ए डिभिजनका क्लबले पनि पक्कै केही सिक्ने मौका पाए ।
खेलाडीलाई राहत
पहिलो फ्रेन्चाईज खेलाडीका लागि बरदान सावित भयो । करिब डेढ सय बढी खेलाडीले रोजगार पाए । कोरोनाकै समय भएकाले खेलाडी आर्थिक समस्यामा थिए । कम्तिमा खेलाडीले केही आर्थिक राहत पाए । मार्की खेलाडी सहितका केही सिनियर खेलाडीले एनएसएलबाट राम्रै आम्दानी गरे ।
केही नयाँ खेलाडीले आफुलाई प्रमाणित गर्ने अवसर पाए । पाँच तारे होटेलको सुविधामा खेलाडीले कर्पोरेट कल्चरमा खेल्ने मौका पाए । कोरोनाले थलिएको घरेलु फुटबललाई एनएसएलले प्राण हाल्ने काम गर्यो ।
