‘म्याच एक्सपोजर महिला खेलाडीको भविष्य’

काठमाडौं । नेपाली महिला क्रिकेट खेलाडीले हालै एक हप्ता मैदानमा जम्ने मौका पाए ।

दाङमा आइतबार सकिएको प्रधानमन्त्री कप महिला क्रिकेटको कारण महिला क्रिकेटरले मैदान उत्रने मौका पाएका हुन् ।

कोरोना भाईरसको महामारीको कारण महिला खेलाडीहरु करिब एक वर्षपछि मैदान उत्रिएका थिए ।

प्रतियोगितामा ७ प्रदेशसँगै विभागीय टोली एपीएफले सहभागिता जनाएका थिए ।

लमहीमा भएको रोमाञ्चक फाइनलमा साविकको विजेता एपीएफलाई ६ रनले पराजित गर्दै प्रदेश १ ले पहिलो पटक उपाधि जितेको थियो ।

यसअघि एपीएफले महिला क्रिकेटको उपाधिमा एकछत्र राज गर्दै आएको थियो । तर, दाङमा भएको यस प्रतियोगिताले नयाँ च्याम्पियन पायो ।

उपाधि जित्ने प्रदेश १ मा राष्ट्रिय टिमको कप्तान रुबिना छेत्री सहित अन्य मुख्य ५ खेलाडी छन् ।

च्याम्पियन टिमका खेलाडी कोरोना महामारी समयमा समेत हरेक दिन व्यक्तिगत तथा सामुहिक अभ्यासमा ब्यस्त हुन्थे । त्यसैले पूर्वमा गरेको त्यस मेहनतको फल प्रदेश-१ ले पश्चिमको दाङमा हात पार्यो ।

संधै जसो व्यक्तिगत र एकेडेमिक प्रशिक्षणमा ब्यस्त रहने खेलाडीले उपाधि हात पार्नु स्वभाविक हो । मेहनत गर्नेले नै फल पाउने गर्छ ।

तर, उपाधिको प्रमुख दाबेदार एपीएफको तयारीमा भने कोरोनाले धेरै असर गरेको थियो ।

राष्ट्रिय टिमका खेलाडीको बाहुल्यता रहेपनि एपीएफका खेलाडीहरुले सामुहिक अभ्यास गरेका थिएनन् । जसको कारण फाइनलमा एपीएफ प्रदेश-१ सँग निरिह रह्यो ।

प्रतियोगिता भर खासै ठुलो रन स्कोर बोर्डमा देख्न सकिएन भने प्रतिस्पर्धात्मक देखिएन । प्रदेश-१ र एपीएफविरुद्ध अन्य टोली निरिह देखिए ।

प्रतियोगितामा भएको ३० इनिङ्स मध्ये ८ इनिङ्समा मात्रै १ सय रनको आंकडा कटेको थियो । त्यसमध्ये एपीएफले कर्णालीविरुद्ध २ सय ३५ रनको सर्वाधिक स्कोर बनाएको थियो । यस्तै प्रदेश-१ विरुद्ध गण्डकी प्रदेश मात्र ७ रनमा अलआउट भएको थियो ।

प्रतियोगिता भर चौका छक्का भन्दा अतिरिक्त रनक वर्षा थियो । त्यसले खेलाडी कुन स्तरबाट खेल्न आएको छ भन्ने प्रष्ट देखाउँछ ।

प्रतियोगितामा प्रतिस्पर्धात्मक खेल पस्कन नसक्नुमा धेरै कारण रहेको महिला राष्ट्रिय क्रिकेट टिमका प्रशिक्षक जगत टमटा बताउछन् ।

‘प्रतियोगिता प्रतिस्पर्धात्मक नहुनु धेरै कारण छन् । खेलाडीहरू सीमित छन्, सबै जिल्लामा महिला खेलाडी नै छैन् । लामो समयपछि खेलाडीहरू मैदान फर्किएका छन् तर बीचमा खेलाडीहरूलाई पर्याप्त समय पुगेन,’ प्रतियोगितामा खेलाडीको प्रदर्शन नियालेका प्रशिक्षक टमटाले भने ।

स्तरीय खेलाडीको भरमा एपीएफ र प्रदेश-१ बलियो देखिएको थियो । अन्य टोलीको प्रदर्शनमा रौनकता थिएन ।

‘कोरोनाको कारण धेरै खेलाडीले अभ्यास गरेनन् जस्तो लाग्छ प्रतियोगिताको १० दिन अगाडी देखि तयारी सुरु गरे कतिले प्रतियोगिता अघि म्याच खेल्न नी पाएनन् होला त्यसले खेलमा प्रभाव पर्यो । अर्को मैदानको आउट फिल्ड स्लो पनि थियो । ६० यार्डको मैदान सानो खेलाडीको लागि यत्रो मैदानमा खेल्नु चुनौती हो,’ टमटाले थपे ।

तर, प्रतियोगिताबाट नयाँ प्रतिभाहरु जन्मिएका छन् । प्रतियोगितामा खेलाडीले गरेको प्रदर्शनबाट प्रशिक्षक टमटा केहि हदसम्म सन्तुष्ट छन् ।

‘प्रतियोगिता राम्रो भयो । नयाँ प्रतिभाको खोजीका लागि दाङ गएको थिएँ । केही नयाँ अनुहारले राम्रो गरे, आशा देखाएका छन्,’ टमटा भन्छन्, ‘नयाँ टिम कर्णाली देखि गण्डकीकी १३ वर्षीय खेलाडी लगायतले राम्रो गरेका छन् । अब खेलाडीहरुलाई जति सक्दो म्याच एक्सपोजर चाहिएको छ । त्यसबारे क्यान समेत सकारात्मक रहेको जवाफ पाएको छु ।’

खेलाडीको वृद्धि विकासको लागि जतिसक्दो खेलाडीहरुलाई ब्यस्त राख्नु पर्ने समय आएको प्रशिक्षक टमटाको भनाई छ । प्रशिक्षक टमटाले आफुहरुले नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) लाई कार्यक्रमहरु उपलब्ध गराएको समेत बताए ।

‘क्यानलाई हामीले प्रोग्राम दिएका छौं । आउने दिनमा जतिसक्दो धेरै खेलाडी बोलाएर टिम विभाजन गर्दै फेरी एक प्रतियोगिता खेलाउने लक्ष्य छ । कम्तिमा ३६ देखी ४२ खेलाडीलाई बोलाएर अन्तिम छनोट गर्ने लक्ष्य लिएका छौं,’ टमटाले भने, ‘जति धेरै खेलहरु हुन्छ, खेलाडीको जाँच सफल हुन्छ । प्रतियोगितामा कुनै टिम कमजोर र कुनै बलियो थियो । अब राम्रो खेलेका खेलाडीलाई ल्याएर खेलाउँदा खेलाडीको ट्यालेन्ट थाहा हुन्छ । महिला क्रिकेट विकासको लागि वर्षमा एक प्रतियोगिता खेलेर हुँदैन । जसरी हुन्छ महिला खेलाडी ब्यस्त रहनु आवश्यक छ ।’

प्रशिक्षक टमटाले महिला खेलाडीका लागि थुप्रै चुनौती रहेको पनि बताए । ‘महिला खेलाडीमा छुट्टै चुनौती छ । उसले कति समय क्रिकेट खेल्छ भन्ने मुख्य विषय हो । उसलाई घरबाट कत्तिको सहयोग र साथ छ त्यो महत्वपूर्ण हुन्छ । आज राम्रो खेलेको खेलाडी भोली क्रिकेटमा निरन्तरता नदिएको देखेको छु । अहिले जसरि महिला खेलाडीले खेलिरहेका छन् त्यो नै ठुलो कुरा हो हाम्रो लागि,’ टमटा भन्छन् ।

तर, अब महिला क्रिकेट विकासमा क्यानले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नु पर्ने आवश्यकता देखिएको प्रशिक्षक टमटाले औल्याए ।

‘क्यानले अब प्रतियोगिताहरु ल्याउनु पर्छ । छिमेकी राष्ट्रसंगको सहकार्यमा अन्तराष्ट्रिय खेल खेलाउने गर्नु पर्छ । राम्रो खेल्ने युवा प्रतिभा छ भने उसलाई एकेडेमीमा ल्याउने भूमिका क्यानले खेल्नु पर्छ,’ टमटाले भने, ‘खेलाडीले कम्तिमा ५-६ वटा खेल बाहिर गएर खेल्न पायो भने उसमा निखार आउँछ । क्यानले लामो समय अभ्यास गर्ने वातावरण बनाउने र अन्तराष्ट्रिय एक्सपोजर दिने हो भने हामी नतिजा दिन सक्छौं ।’