साग, भारत्तोलन अनि तारादेवी

काठमाडौं । घरेलु खेलकुदमा भारत्तोलनको आफ्नै गरिमा छ । दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग)को पहिलो संस्करणबाट भारत्तोलनलाई समावेश गरिएको थियो ।

नेपालले सबै संस्करणमा भारत्तोलनतर्फ पदक समेत जित्दै आएको छ । पहिलो सहभागितामै नेपालले भारत्तोलनमा ४ रजत र ३ काँस्य जितेको थियो ।

तर,नेपाललाई भारत्तोलनमा पहिलो स्वर्ण पदक कमल बहादुर अधिकारीले दिलाए । श्रीलंकाको कोलोम्बोमा भएको दशौं सागमा उनले पहिलो पटक भारोत्तोलनबाट स्वर्ण पदक जितेका थिए ।

त्यही ईतिहासलाई सुधार गर्ने लक्ष्य सहित भारत्तोलनको टिम सागको बन्द प्रशिक्षणमा छ । राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप)ले साउन १६ बाट भारत्तोलनका खेलाडीलाई बन्द प्रशिक्षणमा राखेको छ ।

प्रारम्भिक चरणमा भारत्तोलनका ४१ खेलाडी बन्द प्रशिक्षणमा सहभागि छन् । पछिल्लो पटक नेपालमा भएको आठौं सागमा नेपालले भारत्तोलनमा ३ काँस्य जितेको थियो ।

आठौं राष्ट्रिय खेलकुदमा स्वर्ण जितेको खेलाडी र दोस्रो हुने खेलाडीलाई बन्द प्रशिक्षणमा राखेर तयारी सुरु गरिएको राखेपले जनाएको छ ।

प्रशिक्षणमा आठौंमा स्वर्ण र रजत जितेको १०÷१० महिला र १०÷१० पुरुष गरि ४० खेलाडी समावेश छन् । सागमा नेपालबाट समान ७/७  महिला र पुरुष खेलाडी गरि १४ खेलाडीले प्रतिस्पर्धा गर्नेछन् ।

प्रशिक्षणमा समूह 'ए' र समूह 'बी' गरि प्रशिक्षण गराईएको छ । समूह 'ए'मा स्वर्णधारी खेलाडी छन् भने समूह 'बी'मा दोस्रो हुने खेलाडी छन् ।

आठौंको समय प्रतियोगिता बाहिर रहेकी सञ्जु चौधरीलाई समेत प्रशिक्षणमा समावेश गरिएको छ । सोही कारण २१ महिला खेलाडी प्रशिक्षणमा परेका छन् ।

सञ्जु उत्कृष्ट खेलाडी भएको र सागमा राम्रो प्रर्दशन गर्न सक्ने भएकाले बन्द प्रशिक्षणमा समावेश गरिएका कीर्तिमानी खेलाडी तारादेवी पुन बताउँछिन् ।

‘सञ्जु राम्रो खेलाडी हो । तेह्रौ सागमा राम्रो गर्न सक्ने भएकाले राष्ट्रिय प्रतियोगिता नखेलेपनि बन्द प्रशिक्षणमा समावेश गरिएको हो ।’ उनले भनिन् ।

नेपालकी सबै भन्दा बलियो महिलाको उपमा पाएकी तारादेवी तयारी राम्रो भएकाले भारत्तोलनमा नतिजा समेत राम्रो आउने विश्वास व्यक्त गरिन् ।

भारोत्तोलनमा बिहान र बेलुका गरी खेलाडीलाई प्रशिक्षण गराईएको छ ।

बिहान समूह  ‘बी’ ले अभ्यास गर्छन् भने दिउँसो समूह  ‘ए’ ले गर्छन् । पाँच प्रशिक्षकको नेतृत्वमा खेलाडीले दैनिक करिब ३ घण्टा पसिना बगाईरहेका छन् ।

पहिले भन्दा अहिले भारोत्तोलनमा धेरै राम्रो सामग्री आएको तारादेवी बताउँछिन् ।

‘केही सामाग्रीको अभाव छ । चाँडै त्यसको सम्बोधन हुने राखेपबाट आश्वासन पाएका छौ ।’ उनी भन्छिन् ।

लामो समयदेखि चोट बोक्दै आएकी तारादेवीले स्वास्थ्यले साथ दिएमा १२ औं सागमा जितेको काँस्यलाई परिवर्तन गर्ने लक्ष्यमा छिन् ।

‘स्वास्थ्यले साथ दिएमा र छनोट भएमा १२ औं सागमा जितेको काँस्यलाई परिवर्तन गर्ने लक्ष्य छ । स्वर्ण जित्नेनै लक्ष्य लिएको छु ।’ उनले भनिन् ।

बन्द प्रशिक्षणमा रहेका नयाँ खेलाडीमा केही गर्न सक्छु भन्ने आत्मविश्वास तारादेवी देख्छिन् । भारत्तोलनको बढ्दो गतिविधीले खेलाडीलाई अन्तराष्ट्रिय प्रतियोगिता खेल्न विगत जस्तो धेरै समय नलाग्ने उनको बुझाई छ ।

‘नयाँ खेलाडीबाट धेरै आशा गरेका छौं । प्रशिक्षकले राम्रोसँग सिकाउनुहुन्छ । नयाँ खेलाडी चाँडै सिक्ने प्रकृतीका छन् । मैले जस्तो अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेल्न धेरै समय कुर्नुपर्ने अवस्था छैन,’ तारादेवीले भनिन् ।

भारत्तोलनमा तारादेवीले समेत लामो समय बिताईन् । हरेक संस्करणमा प्रर्दशनमा सुधार गर्दै कीर्तिमान रच्ने तारादेवीलाई धेरैले सन्यास कहिले लिने भनेर सोध्छन् ।

तर, उनी तत्काल विश्राम लिने सोचमा भने छैनन्।

‘अहिलेनै यसको विषयमा सोचेको छैन । स्वास्थ्यले साथ दिएसम्म खेललाई निरन्तरता दिन्छु । अरुले अन्तिम खेल हो भनेर सोध्छन्, तर मैले सोचेको छैन ।’ उनी भन्छिन् ।

आसन्न सागपछि भने तारादेवीले बिहेको बिषयमा भने निर्णय लिएकी छिन् ।

‘छोरीको उमेरमै बिहे भयो भने राम्रो हुने रहेछ । उमेर कटेपटि तालमेल मिल्नु पर्ने रहेछ । त्यहीं तालमेल मिलेको छैन । तर तेह्रो सागपछि बिहे गर्ने सोचमा छु ।’

राष्ट्रिय र अन्तराष्ट्रिय प्रतियोगितामा कीर्तिमान सहित धेरै पदक जितेकी तारादेवीबाट नेपाली भारत्तोलनले स्वर्णको आश गरेको छ ।

भारत्तोलनका प्रशिक्षक दिनेश भुजेल समेत विगतको तुलनामा भारत्तोलनको राम्रो तयारी भएको बताउँछन् ।

‘तयारी राम्रो भएको छ । बिगतको तुलनामा अहिले खेलाडीले राम्रो गरिरहेका छन् । र खेल पनि राम्रो भइरहेको छ ।’ उनले भने ।

‘भारत्तोलनले सागमा स्वर्ण पदक बाहेक धेरै रजत र काँस्य जितेको छ । भारत्तोलनमा एउटा स्वर्ण बाहेक अरु थपिन सकेको छैन ।’ प्रशिक्षक भुजेल भने ‘यसपटक स्वर्णको सम्भावना अधिक रहेको छ ।’

‘अरु पदक आउँछन् नै । तर ९० प्रतिशत स्वर्णको आशमा छौ । १० प्रतिशत भन्न सकिन्न । राष्ट्रिय कीर्तिमानमा चिन्ता छैन । स्वर्ण कसरी ल्याउने भन्ने मात्र लक्ष्य छ ।’ उनले भने ।

प्रशिक्षक भुजेलले खेलाडीको भविष्य सुनिश्चित भएका मात्र राम्रा प्रतिभा खेलकुदमा आउने बताउँछन् ।

‘हरेक खेलमा राम्रो प्रतिभा आउन सकेका छैनन् । किनकि यसमा भविष्य राम्रो छैन । राज्यले सोच्ने हो भने अन्य मुलुकसँग प्रतिस्पर्धा गर्न हाम्रा खेलाडीलाई गाह्रो भने छैन ।’ उनले भने ।