काठमाडौं । दिर्घबहादुर केसी उर्फ कुमार केसी फुटबल राजनीतिका प्रभावशाली खेलाडी हुन् । एन्फाको पछिल्लो निर्वाचनमा कर्माछिरिङ शेर्पाले चुनाव हारे । उनको प्यानलका अधिकांश पदाधिकारी चुनाव हारेपनि कुमारले भने उपाध्यक्ष पदमा निर्वाचन जिते । एन्फामा बागडोर सम्हाल्न पंकज बिक्रम नेम्वाङ आईपुगेका छन् । उनै नेम्वाङलाई अघिल्लो कार्यसमितिमा वरिष्ठ उपाध्यक्ष बनाउन भूमिका खेलेका कुमार एन्फाको सत्तामा प्रतिपक्ष समूहको नेता बन्न पुगेका छन् ।
एन्फामा नयाँ कार्यसमिति आएपछि एजेण्डा सहित बैठक बस्न सकेको छैन । चुनाव जितेपछि आ–आफ्ना मान्छे व्यवस्थापन गर्ने द्धन्दले एन्फालाई थप बदनाम मात्र बनाएको छ । फुटबलको एजेण्डा अलपत्र अवस्थामा छन् । उनै कुमारले फुटबलका एजेण्डा कार्यसमिति बैठकमा नआएको भन्दै चार वटा फुटबलका कार्यक्रमलाई एजेण्डाको रुपमा थप गर्न मागनै गरे ।
उनै कुमारसँग एन्फामा देखिएको पछिल्लो विवाद, वर्तमान नेतृत्वसँग सहकार्यको सम्भावना र एन्फा राजनीतिको विभिन्न आयामको विषयमा केन्द्रित खेलपाटीका सम्पादक हिम बिक्रम केसीले कुराकानी गरेका छन् ।
एन्फामा जुन विवाद देखिएको छ । नयाँ कार्यसमितिको उपाध्यक्षको रुपमा कसरी हेरिरहनुभएको छ ?
एन्फामा नयाँ टिम आएको छ । नयाँ टिमले जुन लक्ष्य, जोश, जाँगर लिएर आएको थियो, फुटबल विकासको विषयमा छलफल होला भन्ने सोचको थिए । तर विषय त्यता तिर गएको देखिदैन । एन्फाको विवाद व्यक्तिवादी जस्तो भयो । आ–आफनो मान्छे कसरी सेट गर्न सकिन्छ, कसरी व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ भन्नैमै नेतृत्वको ध्यान गएको देखिन्छ । चुनावी रणनीति अनुसार जसरी मान्छे आए, ती मान्छेलाई कसरी व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ भनेर लागेको देखियो । हिजोको भन्दा फुटबल कसरी राम्रो गर्न सकिन्छ र घरेलु फुटबललाई कसरी अघि लान सकिन्छ भनेर छलफल हुन पर्ने हो । त्यो विषयमा छलफल भएन ।
आ–आफ्नो मान्छे सेट गर्ने नभएर फुटबलको विषयमा छलफल गरेको भए राम्रो हुने थियो । नेतृत्वलेनै एक किसिमले छलफलमा एजेण्डा ल्याउन पर्ने थियो । कार्यसमितिका सबैसँग एजेण्डा अनुसार छलफल हुन पर्दथ्यो । त्यो छलफल भएन । यसरी फुटबल अघि बढाउ भनेर बैठक अघि पूर्व छलफल हुनुपर्ने थियो । त्यसो नहुँदा अहिलेको समस्या आएको हो ।
अहिले नेपाली फुटबलमा देखिएको ठुलो समस्या के हो ?
फुटबललाई नेपाल सरकारबाट ठुलो सहयोग छैन । फिफा, एएफसीको अनुदानमै फुटबल विकासमा लागिरहेका छौं । त्यो बाहेक विकल्प छैन । करिब ९० प्रतिशत फुटबलको बजेट फिफा र एएफसीबाट चलेको छ । अहिले एन्फालाई एएफसीबाट आर्थिक नाकाबन्दी छ । त्यसलाई कसरी फुकुवा गर्न सकिन्छ र नेपाली फुटबललाई हेर्ने दृष्टिकोण कसरी फरक पार्न सकिन्छ भन्ने दिशामा जान पर्ने हो । फिफा, एएफसीबाट लागेको आर्थिक नाकाबन्दी कसरी फुकुवा गराउने भन्ने पहल तिर नलागेर हामी आन्तरिक व्यवस्थापनमा रुमलियौं ।
एन्फाको संस्थापन पक्षभित्रको आन्तरिक द्धन्द्धको प्रभाव र असर फुटबलमा देखिएको हो ?
स्वभाविक हो ।
पहिलो बैठक अकस्मिक रुपमा बस्यो । दोस्रो बैठकमा पनि फुटबलको एजेण्डा देखिएन । आन्तरिक फुटबल कसरी चलाउने भन्ने तिर एजेण्डानै छैन ।
घरेलु फुटबलको विषय एजेण्डामा आएको भए हुन्थ्यो । त्यो एजेण्डाको रुपमा नआएपछि हामीले थप गर्यौ ।
एन्फाको राजनीतिमा पूर्व अध्यक्ष गणेश थापा प्रभावशाली बनेर फर्किए । यसलाई कसरी हेर्ने ?
हिजो उहाँसँग बसेर फुटबलमा काम गरेको हो । उहाँले फुटबल चलाएको हामीले हेरेका छौं । गणेश थापाले २० वर्ष फुटबल चलाएको त हामीले हेरेका छौं नि । अब फेरी उहाँ फुटबलमा आउँदै गर्दा नेपाली फुटबललाई सहयोग भन्दा असहयोगनै भएको छ ।
एन्फा चलाउने नेतृत्वकै असक्षमताले उहाँलाई फर्किन सजिलो भएको हो कि ?
हाम्रै गल्तीबाट उहाँ फर्किने वातावरण बनेको हो । कतिपय कुरामा हाम्रा कमजोरी भएका होलान् । उहाँलाई जितेरै हामी सबै एन्फामा आएका थियौं । अध्यक्ष, वरिष्ठ सहित अधिकांश नयाँ टिम बनेको थियो । वरिष्ठ उपाध्यक्ष जितेका वर्तमान अध्यक्ष पनि हाम्रै टिममा हो । पछिल्लो समय हामी बिचनै असमझदारी भएका कारण उहाँको प्रभाव बढेको हो।
सबै मिलेर वर्तमान अध्यक्षलाई एक्लो पार्नु भयो है ?
उहाँ कहाँ एक्लै हुनुहुन्छ र ? फुटबल विकासको एजेण्डामा हामीले सहयोग गर्छौ भनिरहेका छौं । अस्तीको बैठकमा पनि उपस्थित भएर अघि बढ्नुस भनेर सहयोगनै गरेका हौ । फुटबल विकासको एजेण्डा आउनुपर्यो । एन्फाको कार्यसमितिमात्र नेपाली फुटबल हैन । कार्यसमिति बाहिर पनि फुटबल छ । सारा फुटबलप्रेमीले हामीलाई हेरिरहेका छन् । राम्रो काम गर्न अल्पमत, बहुमत भन्ने हुदैन ।
वर्तमान अध्यक्ष चुनाव जितेर आएपछि निकै अफठ्यारोमा परेको देखिन्छ । सम्पर्क छ ?
सम्पर्क छैन । तर हामी चाहन्छौं, सम्पर्कमा बसेर छलफल गर्नु राम्रो कुरा हो । फुटबलको विकासका लागि एजेण्डा आयो भने हाम्रो समर्थन रहन्छ । हिजो पनि साफ च्याम्पियनसिप गर्ने भन्ने कुरा भयो । अस्तिको बैठकमा हामीले सहयोग गरेकै हो । अहिले एन्फा आर्थिक संकटमा छ । आर्थिक संकट भैरहेको अवस्थामा एन्फालाई आर्थिक भार हुने गरि नियुक्ति गर्न थालेपछि हामी सहयोग गर्न सक्दैनौं ।
अध्यक्ष प्रस्ट अल्पमतमा देखिनुहुन्छ । तपाईहरु पुरानो सहयात्री पनि हो । एउटै समुह भएर जाने सम्भावना कस्तो छ ?
सहकार्यको सम्भावना त जहिल्यै हुन्छ । सहयोग त हामी गरिहाल्छौं । राम्रो कामका लागि, फुटबल विकासका लागि हाम्रो सहकार्य हुन्छ । र हिजोको दिनमा जसरी उहाँले हरेक काममा विरोध मात्र गर्नुभयो, हामीबाट त्यो हुदैन । गलत कुरा भए हामी नि विरोध गर्छौ । तर हिजोको जस्तो हैन । उहाँले असल नियतले गर्ने कार्यमा हाम्रो सहयोग रहन्छ ।
एउटै समुह बन्ने सम्भावना के छ ?
हामी फुटबलमा आइसकेपछि एउटै समुह हो । उहाँहरु पनि फुटबल विकास गर्न आएको हो । हामीपनि फुटबल विकास गर्न आएको हो । अब समुह भन्ने हुदैन । फुटबलको विकास गर्न हामीलाई फुटबलको सबै पक्षले जितेर पठाएको हो । फुटबल विकासका लागि कुरा गर्न पर्यो । त्यसका लागि हामी सबै तयार हुनुपर्यो ।
अब नेपाली फुटबलको एजेण्डा के बन्न पर्छ ?
हामी अफठ्यारो परिस्थितीमा छौं । नेपाली फुटबललाई निकास दिन हामीले घरेलु फुटबललाई कसरी अघि बढाउने भनेर निर्णय गर्ने बेला आएको छ । एन्फाले मात्र हैन, एन्फा बाहिरबाट पनि फुटबल कसरी अघि बढाउन सकिन्छ भनेर काम गर्न जरुरी छ ।
अन्तिममा एन्फा चुनावको समिक्षा कसरी गर्नुहुन्छ ? यसको सन्देश के हो ?
कतिपय राम्रा काम यसअघिको कार्यसमितिबाट नभएका हैनन् । धेरै राम्रा काम भएका पनि छन् । कतिपय कमी कमजोर पनि भएका होलान् । हिजोको दिनमा अध्यक्षले जुन किसिमले दुख गर्नुभएको थियो, अर्को पटक दोहरिन हक राख्नुहुन्थ्यो कि जस्तो लाग्छ । सचिवालयदेखि अन्य कमीकमजोरीले उहाँले चुनाव हार्नु भयो ।
हिजो हाम्रै कार्यसमितिका वरिष्ठ उपाध्यक्षले नेतृत्वमा जित्नुभएको छ । उहाँलाई के कारणले कमी कमजोरी भयो भन्ने प्रस्ट थाहा छ । उहाँ पनि अहिले त्यही लाइनमा गए जस्तो लाग्छ । अघिल्लो नेतृत्वको कमजोरीबाट उहाँले सिक्नपर्छ । समग्र फुटबल विकासका लागि आएको हो र फुटबल विकासमा केन्द्रित भएर काम गर्छु भनेर लाग्नपर्छ । उहाँले राख्ने फुटबल विकासको एजेण्डामा हामीले सहयोग गरेर जाने हो ।
