काठमाडौं । एसियन गेम्सको १८ औं संस्करण सुरु हुन अब केही सातामात्र बाँकी छ । तय छ, प्रतियोगितामा नेपाली पुरुष फुटबल टिमले पनि सहभागिता जनाउनेछ ।
अगष्ट १८ देखि सेप्टेम्बर २ सम्म हुने एसियन गेम्स इण्डोनेसियाको राजधानी जाकर्ता र पेलेम्बाङमा हुनेछ । इतिहासमा पहिलो पटक एसियन गेम्स दुई शहरमा हुदैछ । नेपालको राष्ट्रिय फुटबल टिमले प्रतियोगिताको तयारीलाई अन्तिम चरणमा पुर्राएको छ ।
अखिल नेपाल फुटबल संघ एन्फाले एसियन गेम्स खेल्ने टोलीको घोषणा गरिसकेको छ । एसियन गेम्स नेपाली फुटबलका लागि आसन्न साफको तयारी समेत हो । नेपालले एसियन गेम्स खेल्नु अगाडी थाईल्याण्डमा १० दिनको बन्द प्रशिक्षणमा समेत सहभागी हुनेछ । नेपालले थाईल्याण्डको राष्ट्रिय टिम र एक विश्वविद्यालयको टोलीसंग मैत्रिपुर्ण खेल समेत खेल्नेछ ।
एसियन गेम्सको इतिहास हेर्दा नेपाली फुटबलको प्रर्दशन गतिलो छैन । हुन पनि नेपाली फुटबलले अहिले सम्म ५ पटक एसियन गेम्समा सहभागिता जनाईसकेको छ । सन् १९५१ मा भारतको नयाँ दिल्लीबाट एसियन गेम्स सुरु भएपनि नेपालले फुटबलमा भने ढिलै मात्र सहभागिता जनायो ।
सन् १९८२ मा भारतमै हुने प्रतियोगितामा नेपालले फुटबलतर्फ सहभागिता जनाउने निर्णय गर्यो । त्यसपछि नेपालले अहिलेसम्म पाँच पटक एसियन गेम्सको फुटबल स्पर्धामा सहभागिता जनाएको छ । जसमा १५ खेल खेलेको छ ।
रेकर्ड हेर्दा प्रष्ट देखिन्छ, नेपालले ६५ गोल खाएको छ, एक मात्र गोल गरेको छ । त्यो एकमात्र गोल यम बहादुर (वाईबि) घलेको नाममा छ ।
एसियन गेम्समा नेपालले पहिलो खेल कुबेतविरुद्ध खेलेको थियो । त्यो खेल नेपालले ३–१ ले हारेको थियो । त्यही खेलमा नेपालले गरेको गोल एसियन गेम्समा नेपालको पहिलो र अन्तिम गोल हुन पुग्यो । दोस्रो खेलमा इराकसंग र तेस्रो खेलमा म्यानमारसंग ३–० ले पराजित हुदै नेपाल फर्किएको थियो ।
सन् १९८६ मा कोरियाको सोलमा नेपाली फुटबलले दोस्रो पटक एसियन गेम्समा सहभागिता जनायो । प्रतिद्धन्दी थिए, एसियाली पावर हाउस जापान, कुबेत, बङ्गलादेश र इरान ।
पहिलो खेल नेपालले जापानसंग ५–० ले गुमायो । सोही अन्तरमा कुवेतसंग दोस्रो खेल हार्यो । तेस्रो खेलमा बंगलादेशसंग १–० ले हारेको नेपालले अन्तिम खेलमा इरानसंग ६–० ले पराजित हुदै समूह चरणबाटै बाहिरियो ।
लगातारको लज्जास्पद प्रर्दशनपछि नेपालले सन् १९९० मा चीनको बेइजिङमा भएको प्रतियोगितामा सहभागी नहुने निर्णय गरेको थियो । त्यसको ४ बर्षपछि सन् १९९४ मा नेपालले जापानमा भएको एसियन गेम्सको फुटबलतर्फ सहभागी बन्यो । धेरैले नेपालले लज्जास्पद प्रर्दशनलाई लिएर यस संस्करणलाई सम्झिने गर्छन् ।
नेपालको प्रतिद्धन्दी थिए, दक्षिण कोरिया, कुवेत र ओमान । पहिलो खेल थियो, नेपाल भर्सेस कोरिया ।
कोरियाविरुद्धको खेल नेपालले १०–० ले गुमायो । कोरियाका ह्वाङ सु होङ एक्लैले ८ गोल गरे ।
दोस्रो खेलमा समेत नेपाल कुबेतसँग ८–० ले हार्यो । तेस्रो खेलमा ओमानसंग १–० ले हार्दै प्रतियोगिताको समूह चरणबाटै बिदा लियो ।
सन् १९९८ मा थाइल्याण्डको बैंककमा भएको एसियन गेम्समा समूहको ड्र सार्वजनीक हुदाँ नेपालले केही राहत महसुस गरेको थियो । समूहमा नेपाल सहित जापान र भारत थिए ।
हारको श्रृङ्खला थाईल्याण्डमा समेत रोकिएन । पहिलो खेलमा जापानसंग ५–० ले हारेको नेपालले दोस्रो खेलमा भारतलाई नतिजा १–० ले सुम्पिएको थियो ।
लगातारको खराब प्रर्दशनपछि नेपाली फुटबल टिमले सन् २००२ को कोरिया, सन् २००६ को कतार र सन् २०१० को चीनमा भएको प्रतियोगिता नै खेलेन ।
करिब १६ बर्षपछि नेपाली फुटबलले सन् २०१४ मा दक्षिण कोरियामा भएको १७ औं एसियन गेम्समा सहभागी हुने निर्णय गरेको थियो । तर, समूह चरणको ड्र सार्वजनीक हुदाँ नेपाल कठिन समुहमा गर्यो । प्रतिद्वन्द्वीको रुपमा थिए, इरान, कुबेत र जापान । जसमा नेपाल इरानसंग ४–० ले, कुबेतसंग ५–० ले जापानसंग ४–० ले पराजित हुन पुगेको थियो ।
एसियाली स्तरमा निरन्तरको खराब नतिजाको बाबजुत नेपालले इन्डोनेसियामा हुने एसियन गेम्सको तयारी थालेको छ । करिब ३ बर्ष लिग विहिन बनेको नेपालले आफ्नो तयारीलाई अन्तिम चरणमा पुर्याएको छ ।
नेपालले प्रतियोगिता खेल्नु अघि थाईल्याण्डमा दुई मैत्रिपुर्ण खेल खेल्नेछ । थाईल्याण्डमा १० दिन बिताएपछि नेपाली टोली एसियन गेम्सको लागि इन्डोनेसिया लाग्नेछ । नेपाली टिमका सहायक प्रशिक्षक बालगोपाल महर्जन नेपाली टिमको लक्ष्य दोस्रो चरण पुग्ने रहेको बताउछन् ।
‘हाम्रो लक्ष्य भनेको दोस्रो चरणमा पुग्ने हो । यसअघि नेपाली टिमको सधै कमजोर प्रदर्शन गर्दै पहिलो चरणबाटै वाहिरिदै आएको छ । त्यसैले हामीले कडा मिहेनत गर्दै दोस्रो चरण पुग्ने लक्ष्य राखेका छौ ।’ उनी भन्छन् ।
एन्फाको नेतृत्व परिवर्तनसंगै राष्ट्रिय टिम हेर्न फर्किएका महर्जन खेलाडीको मेहनत र उत्साहले नेपाली फुटबल टिमले उच्च प्रर्दशन गर्ने अपेक्षा गरे । ‘खेलाडीको मनोबल उच्च छ, तर भने जस्तो सजिलो छैन । एसियाली गेम्समा विश्वकप खेल्ने खेलाडीसंग खेल्नुपर्ने हुन्छ । हामी राम्रो खेल्दै अघिल्लो चरण पुग्ने सक्दो प्रयास गर्नेछौ ।’
एसियाली खेलको ड्र अनुसार नेपाल समेत कठिन समूहमा परेको छ । नेपाल रहेको समूहमा जापानसंगै दक्षिण एसियाली राष्ट्र पाकिस्तान र भियतनाम रहेका छन् ।
