काठमाडौं । तीन दिवसीय (फस्ट क्लास) क्रिकेटको अन्तिम दिन मेरिलेबोन क्रिकेट क्लब (एमसीसी) र नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टिमको खेल कीर्तिपुरस्थित टियु मैदानमा भर्खर सकिएको थियो ।
खेल सकिएसँगै सबै पत्रकार खेलाडीको प्रतिक्रिया लिन पुग्दै थिए । खेलाडीको प्रतिक्रियासंगै मेरो नजर दर्शक दिर्घामा पुग्यो ।
म अचम्ममा परे ।
अघिसम्म चाउचाउ र पानीको खाली बोत्तलले ढाकिएको हरियो घाँस एक्कासी सफा देखिएको थियो ।
सात जना युवाहरुले १४ वटा कालो प्लास्टिकमा फोहर उठाउँदै थिए ।
को हुन यिनीहरु ? प्रश्न उब्जियो ।
एक हुल समर्थक खेलाडीसँग सेल्फी खिच्न मरिहत्य गरिरहेका थिए ।
केही युवा प्लास्टिक बोकेर फोहर उठाउन जुटिरहेका थिए ।
म उनीहरु नजिक पुगे ।

सरोज खड्का र बिराज खड्का दाजु भाई रहेछन् । उनीहरुले नै सुरुमा फोहर उठाउन थालेका रहेछन । न उनीहरु कुनै संस्थाबाट आएका थिए, न त कुनै चर्चा बटुल्न काम गर्दै थिए ।
उनीहरुले अघिल्लो खेलमा दर्शकले गरेको फोहर सामाजिक सञ्जालमा देखेका रहेछन् । प्लास्टिकको झोला, मास्क र पञ्जा आफै बोकेर फोहर उठाउन आएका रहेछन् ।
रंगशालाको फोहर सामाजिक सञ्जालमा देखेपछि दुबै दाजु भाईले मैदान सफा गर्ने अठोट कसेछन् ।
उनीहरु ५ मास्क, १२ ग्लोब्स र १७ पास्टिकको ब्याग लिएर मैदान पुगेका थिए ।
फोहर उठाउन सुरु गरे अरुले समेत साथ दिने विश्वासले उनीहरु मैदान पुगेका रहेछन् ।
नभन्दै दुई दाजु भाईले फोहर उठाउन थालेपछि अरु अपरिचित युवा समेत त्यसमा थपिए । उनीहरुलाई साथ दिन आईपुगे ।
त्यसमा थिए, सुरेश बिक्रम थापा, के आर जोशी, रजनीश जोशी र श्याम बराल ।

‘सामान्य क्रिकेट समर्थकको रुपमा खेलमात्र हेर्न आएका थियौं ।’ सरसफाईमा हातेमालो गरेका थापाले भने, ‘तर दुई जनाले मात्र यस्तो उदाहरणीय काम गरेको देखेर आफैलाई लज्जा भयो । र संगै साथ दिएको हुँ ।’
अरुले गरेको फोहर सफा गर्नै पर्छ भन्ने नि छैन । तर आफुले गरेको फोहर व्यवस्थापन गर्नु सबैको कर्तब्य पनि हो । तर त्यो कीर्तिपुरस्थित मैदान देखिएन ।
’हामीले गरेको फोहर हो ।’ सरसफाईमा जुटेका थापो भने, ‘कम्तिमा आफुले गरेको फोहर मात्र भएपनि व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हो ।’
देश भिजिट नेपाल २०२० को तयारीमा छ । तर पर्यटन बर्षको महाउत्सवमा जुटिरहदाँ आफ्नो ठाँउ सफा गर्ने चेतना सबैमा हुनपर्ने हो ।
’कुनै पर्यटकीय स्थलमा गएर फोटो हाल्दैमा “भिजिट नेपाल’ सफल हुने छैन । साना साना कुरामा ध्यान दिन जरुरी छ । सभ्य हुन जरुरी छ ।’ सरोज थप्छन् ।

जनचेतनको कमीले नेपालीहरु जिम्मेवारपुर्ण बन्न नसकेको सरोज बताउँछन् ।
‘जातिलाई थाहा छ, उनीहरु पनि सभ्य बन्न डराए । त्यो बानीपनि छैन ।’ उनले भने, ‘मलाइ पनि सुरुमा यस्तै हुन्थ्यो । तर अरुले के सोच्ला भन्ने छाडेर सामाजिक कार्यमा लागि परेको छु । म बने देश बन्छ भन्ने कुरा सबैले बुझ्नु जरुरी छ ।’
अन्तराष्ट्रिय खेलाडीले खेल्ने मैदानमा यस्तो फोहर देख्दा नेपालबाट के सन्देश जाला ? उनी प्रश्न गर्छन् ।
खेल चल्दै थियो । दुई जनाले फोहर उठाउँदै थिए ।
उनीहरुको काममा केही अपरिचित युवाहरु जोडिए । तर केही भने खिसिट्युरी गर्न थाले ।
केहीले उनीहरुले भाईरल हुन नाटक गरेको समेत भन्न भ्याए ।
तर उनीहरुलाई कसैको प्रवाह थिएन ।
उनीहरु करिब एक घण्टा लगाएर सबै फोहर सफा गर्न भ्याए ।
जब खेल सकियो, १० मिनेटमै मैदान सबै सफा देखियो ।

फोहरमा सबै भन्दा धेरै चाउचाउका खोल थिए । प्लास्टिकका बोतलले उनीहरुले १७ पोका भरेका थिए ।
यसअघि पनि क्रिकेट समर्थकका बिभिन्न संस्थाले मैदान बाहिर दर्शकले गरेको फोहर उठाउँदै आएका थिए । तर यसपटक केही युवाले यसको नेतृत्व गरे ।
उनीहरुले दर्शक दिर्घामा फोहर राख्ने डस्टविन राख्न सुझाव दिए अनि मैदानबाट बिदा भए ।
अब खेल हेर्न आउने दर्शकले आफुले गरेको फोहर आफै व्यवस्थापन गर्नु भनेर लेखिदिन उनीहरुले अनुरोध गरे ।
