• फुटबल
  • क्रिकेट
  • भलिबल
  • ट्रयाक एण्ड फिल्ड
    • दौड
    • म्याराथन
    • हाईजम्प
    • त्रिपलजम्प
    • हर्डल्स
    • शटपुट
  • मार्शल आर्ट
    • तेक्वान्दो
    • कराते
    • बक्सिङ
    • जुडो
    • उसु
    • फेन्सिङ
    • कुस्ती
    • किक बक्सिङ
    • मुवा थाई
    • मार्सल आर्ट
    • कुम्फु
  • नेट गेम्स
    • बास्केटबल
    • टेबल टेनिस
    • हयाण्डबल
    • ब्याडमिन्टन
    • लन टेनिस
    • स्क्वास
    • सेपाकताक्रो
  • खेल संस्था
  • अन्य
  • कर्पोरेट
  • विशेष कभरेज
    • 'ए' डिभिजन लिग
    • SAFF Championship 2023
    • FIFA Women's World Cup 2023
    • A Division League
    • 8th national games
    • ICC Cricket World Cup 2019
    • A DIVISION LEAGUE - 2021-22
    • एसियन गेम्स २०२३
  • नवौं राष्ट्रिय खेलकुद
खोज्नुहोस्
Khelpati
ktm cty
Khelpati
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • भलिबल
  • ट्रयाक एण्ड फिल्ड
    • दौड
    • म्याराथन
    • हाईजम्प
    • त्रिपलजम्प
    • हर्डल्स
    • शटपुट
  • मार्शल आर्ट
    • तेक्वान्दो
    • कराते
    • बक्सिङ
    • जुडो
    • उसु
    • फेन्सिङ
    • कुस्ती
    • किक बक्सिङ
    • मुवा थाई
    • मार्सल आर्ट
    • कुम्फु
  • नेट गेम्स
    • बास्केटबल
    • टेबल टेनिस
    • हयाण्डबल
    • ब्याडमिन्टन
    • लन टेनिस
    • स्क्वास
    • सेपाकताक्रो
  • खेल संस्था
  • अन्य
  • कर्पोरेट
  • विशेष कभरेज
    • 'ए' डिभिजन लिग
    • SAFF Championship 2023
    • FIFA Women's World Cup 2023
    • A Division League
    • 8th national games
    • ICC Cricket World Cup 2019
    • A DIVISION LEAGUE - 2021-22
    • एसियन गेम्स २०२३
  • नवौं राष्ट्रिय खेलकुद
खोज्नुहोस्
अन्तर्वार्ता
  • गृहपृष्ठ
  • अन्तर्वार्ता
एक कार्यकाल सोच्न सक्छु - रमेश सिलवाल (अन्तरवार्ता)
हिम बिक्रम केसी
मंगलबार, असार ३०, २०७७ हिम बिक्रम केसी
एक कार्यकाल सोच्न सक्छु - रमेश सिलवाल (अन्तरवार्ता)

काठमाडौं । राखेपमा सदस्य सचिव पद रिक्त छ । साविकको जस्तै अवस्था हुँदो हो त सदस्य सचिव बन्न तछाड मछाड खुबै देखिन्थ्यो । यस पटकको दृष्य फरक छ । नयाँ ऐन कार्यान्वयनमा आएसंगै पहिलो पटक सदस्य सचिवको छनोट खुल्ला प्रतिस्पर्धाबाट गर्न लागिएको छ । तर, छनोट प्रक्रियामा खासै ठुला नाम चर्चामा छैनन् ।

सबैको नजर एक व्यक्तिमा अडिएको छ, ती व्यक्ति हुन् निवर्तमान सदस्य सचिव रमेश सिलवाल । सिलवाल के गर्छन्, सबैको चासो छ । नयाँ सदस्य सचिवको रुपमा धेरैले आँकलन गरेका, अझ केहीले ठोकुवा गरेका पात्र सिलवाल सबैको नजरमा पर्नुको खास कारण छन् ।

करिब एक वर्ष अघि मात्र उनी सदस्य सचिव बनेर राखेपको बागडोर सम्हाल्न आईपुगेका थिए । अनिश्चयमा रुमलिएको १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद प्रतियोगिता (साग) उनले नियुक्तिको तीन महिनामै सम्पन्न गरेर देखाए । आयोजना र नतिजाका हिसाबले ऐतिहासिक सफलता हात पारेका उनले खेलकुदमा आफ्नो आवश्यकता र क्षमता पुष्टि गरेका छन् ।

दोस्रो कुरा, वर्तमान प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सिलवाललाई निकै विश्वास गर्छन् । ओलीले झण्डै ६ अर्ब रुपैयाँको सागको आयोजना र ब्यवस्थापन सिलवालको विश्वासमा छाडेका थिए । प्रधानमन्त्रीले मन्त्रीपरिषदबाट निर्णय गराएर सागको आयोजना र व्यवस्थापनमा सिधै खर्च गर्ने अख्तियारी सिलवाललाई सुम्पिएका थिए ।

उनै सिलवाल पुन एक पटक राखेप सदस्य सचिवको रुपमा चर्चामा छन् । पछिल्लो एक वर्ष घरेलु खेलकुदको कमाण्ड सम्हाल्ने मौका पाएका सिलवालसँग समसामायिक खेलकुदका विविध विषयमा केन्द्रित रहेर खेलपाटीका हिम बिक्रम केसीले कुराकानी गरेका छन् ।

आफ्नो एक वर्षको कार्यकालको समिक्षा कसरी गर्नुहुन्छ ?

मैले सुरुमै भनेको थिए । मेरो कार्यकालको मुल्याङ्गन म आफै गर्दिन, तपाईहरुनै गर्नुस । तपाईले जे निष्कर्ष निकाल्नु भएको छ, त्यसमा मेरो मन्जुरी छ । आफैले आफ्नो मुल्याङ्गकन गर्नु राम्रो पनि हुदैन । यद्धपी स्वमुल्याङ्गकनको पनि परिपाटी छ । तर मुल्याङ्गकन र समिक्षा अर्काले गरिदिएको राम्रो हुन्छ । तर एक वर्षमा आफ्नो काम देखेर म खुसीनै छु ।

पहिलो कुरा, सदस्य सचिवमा आउने बित्तिकै भनेको थिए, मेरो अर्जुनदृष्टि १३ औं सागमा हो । साग सञ्चालन गर्न दुई–तीनवटा चुनौती थिए । एउटा पूर्वाधार बनाएर सफलतापूर्वक साग सञ्चालन गर्ने, दोस्रो खेलाडी तथा प्रशिक्षकमा उर्जा थपेर नतिजा निकाल्ने र तेस्रो सिंगो ७ हजार खेलाडी तथा पाहुनालाई व्यवस्थापन गर्ने ।

काम चुनौतीपूर्ण थिए । तर कामलाई चुनौतीको रुपमा मात्र हैन, अवसरको रुपमा समेत लिए । दुवै गरेपछि १३ औं साग राम्रैसंग सम्पन्न गर्न सके भन्ने लागेको छ । यो कुरा आफुले भन्दापनि आधिकारिक प्रस्तावनै छ । अहिलेसम्मकै सबैभन्दा उत्कृष्ट साग भनेर विदेशीले प्रस्ताव राखेर, उनीहरुलेनै समर्थन गरेको हो । सबैले सर्वसम्मत रुपमा राम्रो भयो भनेपछि आफुलाई नि राम्रै भएछ भन्ने लाग्यो ।

दोस्रो कुरा चुनौती पूर्वाधारको थियो, त्यसलाई पनि पुरा गर्यौ । अर्को चुनौती खेल क्षेत्रका खेलाडी, प्रशिक्षकको हौसता वृद्धि गर्नुपर्ने थियो । उनीहरुमा प्रेरणा भर्ने, ट्रेनिङ प्रदान गर्ने, एक्सपोजर दिनुपर्ने थियो । त्यो पनि राम्रोसंग गर्यो । वैज्ञानिक रुपमा ट्रेनिङ गर्यौ । जसको कारण ५१ वटा स्वर्णपदक ल्याउन सफल भयौ ।

अर्को पाटो मैले खेलाडीको सेवा सुविधालाई पनि वृद्धि गर्न सफल भए । सरकारलाई धन्यवाद दिन पर्छ, हाम्रो कुरा राष्ट्रले सुनिदियो । खेलाडीले तीन बर्षसम्म समेत पुरस्कार नपाउनु, पुरस्कारको निम्ति आन्दोलन गर्नुपर्ने, पत्रपत्रिकामा जानुपर्ने परम्परा अन्त्य भयो । यद्धपी यसलाई छिटै गर्ने योजना थियो । साग सकिएको एक महिनाभित्रै गर्ने योजना हो । तर हामी कहाँ विभिन्न ब्यवधान रहेछ, जुन कारण सफल भएन । यसपटक मैले पाईन, यसले खाईदियो भन्ने भएन । हरेकको चेकमा पैसा राख्ने व्यवस्था गर्यौ । यसलाई उपलब्धीनै मान्छु ।

यसबीचमा योजनाबद्ध तरिकाले खेल पूर्वाधार बनाउने कामको सुरुवात भएको छ । एक नम्बर प्रदेशमा १४ वटा जिल्ला छ । ५ वटा जिल्लामा योजना परेको छ, ९ वटा जिल्लामा कुनै योजनै छैन । एउटा उदाहरण मात्र, अरु जिल्लाको हालत समेत उस्तै छ । ५ वटा जिल्लाको पनि एकै ठाउँमा मात्र बजेट लगेर थुपार्ने काम भएको छ । अरुमा कनिका छरे जस्तो भएको छ । त्यसरी देशको विकास हुदैन ।

मैले त्यसमा दुई काम गरेको छु । एउटा, एक स्थानीय तह, एक खेल मैदान बनाउदा ५६ जिल्लामा केही न केही परेका छन् । बाँकी २१ वटा जिल्लाले खेलकुदमा केही न केही अपनत्व लिन पर्यो । बाँकी २१ वटा जिल्लामा प्रस्ताव आह्वान गरेर सबैमा केन्द्रबाट केही न केही बजेट दिने काम भएको छ । कोरोनाले कति काम गर्न सकिएन तर साउन महिनाबाट योजनाबद्ध तरिकाले भदौ महिनासम्म टेण्डन निकालेर गर्न सकिन्छ । हामी कहाँ योजनाबद्ध तरिकाले काम गर्ने बानीनै छैन । यो पाटोमा मैले गरे भन्ने लाग्छ ।

अर्को काम भनेको सुशासनको प्रत्याभुती दिन खोजे । खेलकुद भनेको धेरै विवादीत क्षेत्र बन्यो । यसमा सुशासनको आवश्यकता देखे । जस्तै, म आएर ७० करोड पेश्की फछ्र्यौट गरेको छु । प्रशिक्षक, कर्मचारीलाई अलिकति ट्रयाकमा ल्याउन खोजेको छु । अलि सुशासन, पारदर्शी ढङ्गको कामको सुरुवात गर्ने कोशिश गरेको छु । विवाद कतै रोपेको छैन । विवादलाई हल र समाधान गर्ने दिशामा कामको सुरुवात गरेको छु । कसैलाई कारबाही गर्न परे कारण सहित मात्र कारबाही गर्छु, पुरस्कृत पनि कारणले गर्छु । आगामी दिनमा थुप्रै काम गर्न बाँकी छ । कामको राम्रो सुरुवात भएको छ । एउटा कार्यकालमा योजनाले काम गर्ने हो भने अर्को कार्यकालबाट त्यसलाई दोहोर्याउने काम सुरु हुन्छ । खेल क्षेत्रलाई फाईदै पुग्छ ।

एक वर्षको कार्यकालमा घरेलु खेलकुदका मुख्य समस्या के हुन् भन्ने लाग्छ ?

पहिलो कुरा हामी के गर्छौं भन्ने नीति योजनानै छैन । दोस्रो योजनालाई कार्यान्वयन गर्ने सोचै छैन । तेस्रो कुरा संरचना समेत छैन । अनि आवश्यकता अनुसारको मानव संशाधन छैन । यो चार कुराको समस्या देख्छु ।

खेलकुदलाई कुन दिशामा लैजान गृहकार्य र कोशिश छैन । लैजान सकिएन भने के हुने भन्नेपनि छैन । जीवनराम श्रेष्ठ सदस्य सचिव हुदाँ भिजन २०२० आएको रहेछ । दोस्रो युवराज लामाको पालामा 'स्कुल टू ओलम्पिक' आएको थियो, जो मैलेनै ड्राफ्ट गरेका थिए । यिनै दुई योजनाबाट म खेलकुदको नीति हेर्छु ।

हामीले योजना कस्तो बनाएछौ भने सागमा १२ औं सम्म आईपुग्दा चौथोबाट तेस्रो अनि १३ औं तेस्रोबाट दोस्रो हुने, अनि सन् २०३० सम्म एसियन स्वर्णपदक ल्याउने र सन् २०४० सम्ममा ओलम्पिकमा स्वर्ण ल्याउने योजना रहेछ । कार्यक्रम त राम्रो छ । के मा ल्याउने र कसरी ल्याउने भन्ने योजना छैन ।

त्यो अनुसार लगानी र तयारी गर्नुपर्ने होला । अब हामीले एउटा योजना बनाउनुपर्यो । हाम्रो पदक खेल कुन, लोकप्रिय खेल कुन र हाम्रो परम्परागत खेल कुन हो । कुन क्षेत्रमा कति लगानी गरेर के परिणाम आउँछ ? त्यो खेलकुदले छुट्याउन सक्नुपर्छ । अनि खेल अनुसारको व्यक्ति अलग गरेर अगाडी बढ्न पर्छ ।

अहिलेसम्म योजनाले काम गर्नेनै भएन । लक्ष्य अनुसार खेलाडीलाई देशभित्र अभ्यास दिएर हुन्छ कि, विदेशमा पठाएर हुन्छ कि, प्रतियोगिता खेलाएर हुन्छ कि, अथवा हामी भन्दा योग्य, सक्षम प्रशिक्षक ल्याएर हुन्छ कि, त्यो गर्न आवश्यक छ ।

दोस्रो, सबै संघलाई भन्दिन । संघहरु सम्बन्धित खेलको विकासका लागि हो । औलामा गन्न संघमात्र खेलको बिकासमा दत्तचित्त छन् । नत्र खेलकुद र संघको विकासमा के दिए भन्दा पनि के पाए भन्ने मात्र छ । संघको अध्यक्ष, महासचिव पदबाहेक कतिवटा देश घुम्न पाए, कति सुख, सुविधा भोग्न पाए भन्दा अरु छैन । मैले ४ पटक पत्र काटेर २ सय ९ वटा संघमा भएका गतिविधिबारे जानकारी माग गरे । तर मात्र ९० वटाको आएको छ । १ सय १९ वटा संघको आएको छैन । त्यही संस्थाका पदाधिकारी विदेश पठाईदिन पर्यो भन्दै आउनुहुन्छ । हाम्रो हालत यस्तो छ । यसले खेलको विकास हुदैन । खेलको विकास गर्ने हो भने सबै अनुशासनमा बस्न पर्छ । राम्रो व्यवस्थापन तरिकाले गर्यौ भने हामीले परिणाम निकाल्न सक्छौ ।

प्रिन्स दाहाललाई हेरौ, उसले ब्याडमिन्टनको विश्व वरियतामा राम्रो स्थान हासिल गरिरहेको छ । प्रिन्सले प्राप्त गरेको सफलतामा उसको परिश्रम, मेहनत र संघको योगदान छ । अर्को पाटो पनि हेर्न जरुरी छ, उसलाई यत्रो प्रतियोगिता खेल्न कसले पैसा दिएर पठाएको छ ? त्यो परिषद्ले गरेको छ । व्यक्तिगत वरियतामा सम्भावना भएका खेलाडीलाई बाहिर पठाउनुपर्छ । उसलाई ८ वटा प्रतियोगिता खेल्न पठाएको थिए । उसले चारवटा खेल्यो, चार वटा खेल्न सकेन । यदी कोरोनाले प्रभावित बनेको प्रतियोगिता खेल्न सकेको भए, प्रिन्स शीर्ष चार भित्र आउथ्यो । त्यो सम्भवना देखेर लगानी गरेको हो । त्यस्तै अरु खेलमा समेत राम्रा खेलाडी छन् । सुवास तामाङ सम्भावना भएको गल्फ खेलाडी हो । सम्भावना भएका खेलाडीलाई राखेपले लगानी गर्नपर्छ ।

हामीले धेरै पदक मार्सल आर्टमा जितेका छौ । तेक्वान्दो र कराँतेले धेरै पदक दिएको छ । तर वरियतामा हामी धेरै तल छौ । सागमा एउटै खेलाडीले बाई पाएन । बाई त वरियता अनुसार हुन्छ । यदी साग खेलमा वरियता माथि भयो भने कास्य पदक सजिलै आउथ्यो ।

अर्को,वरियता प्रतियोगितामा हामीले ध्यान दिएकै पाईएको छैन । खेलाडीलाई एक्सपोजर दिएका छैनौ । खेलाडी तथा प्रशिक्षकलाई व्यवसायीक बनाउन सक्छौ भने उनीहरुलाई आर्थिक रुपमा ब्यवस्थित गर्न सकिन्छ । तर व्यवसायीक रुपमा कसरी ढाल्न सकिन्छ भन्ने योजनानै बनेन । यो प्रयास हामीले गर्न पर्छ ।

नयाँ खेलकुद विकास ऐन कार्यान्वयनमा आएको छ । नेपाली खेलुकदमा देखिएका तमाम समस्यालाई यस ऐनले सम्बोधन गर्न सक्छ ?

सक्दैन, एक शब्दमा भन्ने हो भने । हामी धेरैलाई गर्छ कि भन्ने लाग्छ । ऐन जसरी बन्नुपर्ने हो, त्यसरी बनेन । मैले पटक पटक भन्ने गरेको छु । ऐन भनेको सबैले अपनत्व लिन पर्छ । यो ऐनमा कसले अपनत्व लिएको छ ? संसद यसको लागु गर्ने निकाय हैन । पहिलो कुरा यसको अपनत्व खेलाडीले लिनपर्छ, प्रशिक्षकले लिनपर्छ, खेल पदाधिकारीले लिनपर्छ, खेल संघले लिनपर्छ । अहिलेको ऐनको अपनत्व कसले लिएको छ ? उसको यो ऐन बनाउने बिषयमा सहभागीतै छैन । अर्काले थोपारेको चिज कसरी सफल हुन्छ ।

स्वयम म आफै खेलकुदकोे जिम्मेवार निकायमा थिए, सदस्य सचिव थिए । मैले ७ चोट आधिकारिक रुपमा मन्त्री, सचिवलाई भनेको छु । मैले सम्बन्धित समितिलाई भनेको छु । खेलकुद ऐन यसरी गएर हुदैन । मैले खेलकुदका सबै पक्षका धारणा राख्न लगाउछु, तपाईहरु कुरा सुन्दिनुस भनेको थिए । उपयुक्त कुरा ऐनमा राखिदिनुस भनेको थियौ, तर भएन । ऐन कानुन जति बढी छलफल भयो, परिणाम त्यतिनै सकारात्मक आउँछ ।

यसमा केही राम्रा चिज छन्, हिजो केन्द्रिकृत थियो, अहिले प्रदेश, जिल्ला, नगर र तलसम्म पुगेको छ । तर चेनअफ कमान्ड कसरी गर्ने भन्ने क्लियर छैन । केन्द्रदेखि तलका ईकाइबीचको सम्बन्ध प्रष्टता छैन । अहिले यसमा देखिएको छैन, भोली यसमा खतरा छ । हिजो एउटा सुचनाको भरमा मेची महाकाली हुन्थ्यो । तर खेलकुदमा चेन अफ कमान्ड टुट्नु हुदैन । चेन अफ कमान्ड नटुटे मात्र खेलकुद अघि बढ्छ ।

त्यसो भए वर्तमान खेलकुद विकास ऐनले घरेलु खेलकुदलाई कहाँ लैजान्छ भन्ने लाग्छ ?

क्रान्तिकारी फड्को भनेको छ । अहिले यसमा धेरै ब्याख्या गर्नु भनेकाे यसको अर्को अर्थ लाग्छ । एक वर्ष, दुई वर्ष कार्यान्वयन हेरौ, त्यसपछि देखिन्छ । भन्नलाई क्रान्तिकारी फड्को भनिएको छ । यति भनौ, सदस्य सचिव, उपाध्यक्षको नियुक्ति प्रक्रियामै एउटै मान्छेले सात दिनभित्र दोहोरो ब्याख्या गर्ने ऐन बनाएछौ । के चाँही गतिलो बनाएछौ त ?

मेरो प्रष्ट विचार छ । विश्वमा दुई थरीमा खेलकुद बनेको छ । एकथरी खेलकुदलाई सिंगो राज्यको कमान्ड गर्छ । मन्त्री खेलकुदको अध्यक्ष बन्ने, सचिव सदस्य सचिब बन्ने । र सरकारको मतहत ल्याएर पूर्ण रुपमा सञ्चालन गर्ने । उत्तर कोरिया मोडल जस्तै छ । वर्तमान सरकारको धारणा यही हो भने त्यो मोडेलमा जानुपर्छ ।

अर्को मोडेल भनेको अटोनोमीको रुपमा खेलकुदलाई अघि लैजान पर्छ । नीतिगत रुपमा मन्त्रालयलाई दिने, जसले नेतृत्व गर्छ उसलाई छनोटको अधिकार दिने । एक वर्षको मुल्याङ्गन हेर्ने, उत्कृष्ट नतिजा आएन भने बिदा गर्ने, राम्रो नतिजा आएमा पुरस्कृत गर्ने प्रणालीमै जानुपर्छ ।

हाम्रा मन्त्री, सचिव सबैको बिषयको ज्ञाता । के गर्छन् तपाईनै विश्लेषण गर्नुस । सांसद त सर्वज्ञाता, उहाँहरुसंग सबैको उत्तर हुन्छ । आफु जान्ने, आफु भन्दा अर्को मान्छे केही जान्दैन भन्ने उहाँहरुको सोच छ । नयाँ जुत्ता हामी लगाउने, दुख्ने उहाँहरुलाई हुन्छ ? जसले जुत्ता लगायो, त्यसलाई त सोध्नुपर्ने होला नि ! 
यसको नकारात्मक कुरा मात्र गर्दिन । यो ऐनलाई राम्रोसंग समन्व्य गर्न सकेको खण्डमा राम्रो बाटोमा जान सक्छ । हैन भने ऐनले भाडभैलो पनि ल्याउन सक्ने अवस्था धेरै छ । त्यो समन्व्यकर्ताले कति समन्व्य गर्छ, त्यसमा धेरै कुरा भरपर्छ ।

दोस्रो कुरा हाम्रो संरचना कस्तो हुने र कसरी जोड्ने भन्ने बिषय ऐनमा कतै उल्लेख छैन । खेलकुदमा सबैभन्दा धेरै चाहिने चेन अफ कमाण्ड हो । कर्मचारी, प्रशिक्षकको पनि स्पष्टता छैन ।

तेस्रो, कतिपय सञ्चालन प्रक्रियामा स्पष्टता छैन ।

चौथो, खेलकुद हाँक्ने सदस्य सचिवले भनेको छ अनि सदस्य सचिवको खुट्टा बाध्ने खालको बनाएको छ । हिजो एकल गर्ने अधिकार, अहिले समूहमा गर्यो । तपाईनै भन्नुस बर्षको दुई पटक छलफल हुने, कहिले काही त्योपनि नहुने । तलब, सेवा, सुविधा, भत्ता नहुने सदस्यलाई खोजेर ज्यू हजुरी गरेर जानुपर्ने खालको ऐनले के काम गर्छ ।

जसले काम गर्छ, जसलाई अधिकार दिईएको छ । त्यसलाई अघि बढ भन्ने खालको दिन पर्दथ्यो । तर हामी चाँही खुच्चिङ तरिकाले हेरौ न त कत्तिको गर्दो रहेछस भन्ने तरिकाले गयौ ।


नेपालका व्यापारिक तथा कर्पोरेट क्षेत्र खेलकुद क्षेत्रमा लगानी गर्न कत्तिको उत्साहित देख्नुभयो ?

हामीले तान्न सक्नुपर्छ । हामीले जति तान्नुपर्ने हो, त्यति तान्न सकेका छैनौं । त्यस्ता धेरै मानिस तथा संस्थानहरु छन् । उनिहरुलाई सहमत गर्न सक्नुपर्याे । कसैले खेलकुदमा लगानी गरेर के पाउँछु भन्यो भने त्यसको उत्तर दिन सक्नुपर्यो । खेलकुदमा लगानी गरेपछि यस्तो यस्तो फाईदा पाउनुहुन्छ भनेर भन्न सक्नुपर्यो ।

दोस्रो सरकारले तहबाट पनि यसलाई उत्पादनको क्षेत्र र सामाजिक उत्तरदायित्वको क्षेत्र मान्दिन पर्यो । हरेक सस्थाको सामाजिक उत्तर दायित्व हुन्छ । बैंककै कुरा गरौं । दुई अर्ब ४० करोड रुपैयाँ सामाजिक उत्तरदायित्व अन्तर्गत छुट्याउँछ । मैले अर्थमन्त्री, अर्थ सचिव, गभर्नरलाई भनेको छु, बैंकिङ क्षेत्रको सामाजिक उत्तरदायित्व अन्तर्गत न्युनतम २५ प्रतिशत खेलकुदमा लगानी गरौ भनेर । त्यो अवस्थामा खेलकुदमा कम्तिमा ६० करोड आईहाल्छ । नीतिगत ब्यवस्था गरौ । खेलकुदमा कर छुटमात्र भन्दिने हो भने नीजि क्षेत्रले सिधै खेलकुदमा लगानी गर्ने वातावरण बन्छ । उसलाई गौरव पनि महसुस गर्छ । त्यो खालको प्रस्ताव पुर्याउन सकेका छैनौ ।


राज्य पूर्नसंरचनासंगै तीन तहको सरकार सञ्चालनमा छन् । केन्द्रसंगै प्रदेश र स्थानीय सरकारले खेलकुद विकासमा कत्तिको योगदान गरेका छन् ?

अहिले केन्द्रमा १ अर्ब ८४ करोडको बजेट छ । बागमती प्रदेशले ७९ करोड खेलकुदमा राखेको छ । तर हाम्रा प्रदेशको खर्च गर्ने क्षमता छैन । एक दम थोरै मात्र खर्च भएको छ । खेलकुदकोमा प्रदेशले समग्रमा २० प्रतिशत पनि खर्च गर्न सकेका छैनन् । स्थानिय तहले पनि बजेट छुट्याएको छ । राम्रो बजेट बिनियोजन गरेका छन् । तर अब खर्च गर्ने क्षमता विकास गर्नुपर्छ । कार्यान्वयन गर्ने तहमा खेलकुद बुझेको असल इमान्दार मान्छे भएको खण्डमा खेलकुदले छलाङ मार्छ ।

अर्का, खेल संरचना र सञ्चालन गर्ने प्रक्रियालाई पनि प्राथमिकतामा राख्नपर्छ । कुनमा प्रदेश, कुनमा स्थानीय सरकारले विकास गर्ने भन्ने बिषय स्पष्ट हुनपर्छ । एउटा स्पष्ट खाका बनाउन सक्यौ भने खेलकुदको विकासपनि हुन्छ । खेलकुद विकासको दिशातर्फ जाने कि समृद्धिको दिशातर्फ जाने भन्ने बिषय नीतिको कार्यान्वयन कसरी हुन्छ भन्ने कुराले निर्धारण गर्छ ।


तपाई आफै परिषदमा आईसकेपछि समेत पहिलो वर्षको पुँजिगत खर्चको ठुलो समस्या देखिएको छ । परिषद्ले किन थोरै बजेट समेत खर्च गर्न नसकेको हो ?

मैले लगभग सबै काम हेरेको छु । काम गर्ने क्रममा नीतिगत पनि झमेला हुन्छ । तर यस पटक समग्रमा ९० प्रतिशत खर्च भएको छ । केही खर्च भएन किनकी कोरोनाको प्रभावपछि सरकारले चैत २० पछि खेलकुद क्षेत्रकाे पैसा खर्च नगर्नु भनेको थियाे । त्यस कारणले केही काम रोकिएको हो ।

हाम्रो प्रणालीले कामनै गर्न सकेन । जति पुछर निमोठे पनि जिम्मेवारी बोधनै छैन । धेरै कठिन तरिकाले सम्पूर्ण कर्णाली प्रदेशको जिल्लामा ५० लाख रुपैयाँ बजेट छुट्याईएको छ । करिब ५ करोड सुर्खेतलाई बिनियोजन गरिएको छ । तर अधिकांशले कामनै गर्न सकेन । विगतमा एक लाख जाने रहेछ । यसपटक ५० लाख जादा जिल्लाले आँटै गर्न सकेनन् । पैसा दिनुमात्र हैन, कार्यान्वयन गराउनु ठुलो कुरा रहेछ । यो चिजको अभाव छ ।

नयाँ ऐन कार्यान्वयन भएसंगै एक वर्षमै तपाईको नियुक्ति खारेज भयो । फेरी नयाँ नियुक्ति प्रक्रिया अघि बढेको छ । राखेपमा फर्कने सोच बनाउनुभएको छ ?

कानुनको नौसिंङ हुन्छ भनिन्छ । जसलाई जे मन पर्याे, त्यही अनुसार ब्याख्या गरिदिने । नयाँ ऐनमा राखेपका सदस्य सचिबको निरन्तरता गर्न हुदैन केही उल्लेख छैन । यसका दुई–चार कारण छन् । पहिलो, राखेप खारेज छैन । पदावधि चार वर्षकै छ । सदस्य सचिवको पद खारेज भएको छैन, बर्खास्त गरिएको थिएन । पुनर्नियुक्ति हुनुपर्छ भनेर कहि लेखिएको छैन । कानुन अनुसार काम गर्न बर्जित छैन । असार १० देखि १७ गतेसम्म खेलकुद मन्त्रीको फरक फरक भनाई आयो ।

मैले सुरुमै दुई विकल्प खुल्ला गरेका थिए । यसलाई निरन्तरता दिन समेत कानुनले छेकेको छैन । दोस्रो राखेपमा सदस्य सचिव खाली राख्ने ठाउँ हैन । छिटो गरेर प्रक्रियामा अघि बढ्नुहोस भनेकाे थिए । अहिले एउटा समिती पनि बनेको छ । म त्यसको अध्ययन गर्दैछु । सर–सल्लाह पनि गर्छु । मलाई जानै पर्छ भन्ने उत्साह जाँगर पनि आएको छैन, जुन हिजाेकाे दिनमा थियाे । जादै जानु हुँदैन भनेर कसम खाने स्थिति पनि छैन । म अहिले अध्ययनकै क्रममा छु ।

हाम्रो नेपाल दुई वटा चिजले बिग्रिएको रहेछ । एक नबुझेर बिग्रदो रहेछ, अर्को बुझेर बुझ पचाएर रहेछ । यि सबै कुराहरु नबुझेर भएका छन् कि बुझेर बुझ पचाएका छन्, त्यसको पनि अध्ययन अनुसन्धान गर्दैछु । यदि राज्यलाई आवश्यता पर्यो, एक कार्यकाल सोच्न सक्छु । दुई कार्यकाल त म सोच्न सक्दिन । अधुरा कुरा पुरा गर्न सक्छु । हैन भने नि ठिकै छ ।
यहि सरकारले मलाई यत्रो साग गर्ने अवसर प्रदान गर्याे, विश्वास गर्याे । सरकारविरुद्ध मुद्धा मामिला गरेर हिड्ने मेरो स्वभाव पनि छैन । मैले विदा पनि लिन सक्छु । मेरो एउटा सिद्धान्त छ, तिमी कति लामो जिन्दगी वितायौ भन्ने ठुलो कुरा होईन, कति गहिरो जिवन बितायौ भन्ने अर्थ राख्छ ।

ब्यक्तिगत रुपमा भन्दा एक वर्षमा उपलब्धिमुलक रुपमा बिताए भन्ने लाग्छ । अरुले ३ सय ६५ दिनमा गरेको क्रियाकलाप पनि हेरे, मैले पनि गरेको हेरे । गर्ब गर्ने लायक कामनै गरेको छु भन्ने लाग्छ । बहिर्गन भएपनि सबैलाई धन्यबाद दिएर बाहिरिन्छु, आए भने ईमान्दारिताका साथ काम गर्छु ।


ऐनले सदस्य सचिव नियुक्ति प्रक्रियाको जस्तो व्यवस्था गरेपनि राजनीतिक नेतृत्वले ईच्छाएको व्यक्ति नियुक्त गर्न मिल्ने गरि व्यवस्था ऐनले गरेको देखिन्छ । दोस्रो कार्यकालका लागि राजीतिक नेतृत्वको संकेत पर्खिएर बस्नुभएको हो ?

हैन, मलाई सिंग्नलनै चाहिदैन । म आफै अध्ययनको क्रममा छु । छनोट समितिले प्रकाशित गरेको सुचना मेरो नोटिसमा छ । म आफै कन्फ्युजनमा छु । म परामर्श गर्छु । सबैको कुरा सुनेको छु । सबैसँग छलफल गरेर निर्णय गर्छु । किन हतारिनु । मै दोहरिएर आउँछु भनेर लेखेको छैन, कुनै हालतमा जान्न भनेर कसम नि खाएको छैन । आवश्यकता पर्यो भने जानपनि सक्छु । अर्को योग्य, सक्षम मान्छे नियुक्ति गरेर मार्ग प्रशस्त नि हुन सक्छ । त्यसमा मलाई कुनै गुनासो हुने छैन । हिजो एउटा अवसर पनि प्राप्त भयो । त्यसलाई सहि ढङ्गले सदुपयोग गर्न सके भन्ने लाग्छ ।

umbro
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
थप समाचार
एकता नै इटहरी गोल्डकपको सफलता : संयोजक थापा
एकता नै इटहरी गोल्डकपको सफलता : संयोजक थापा
'नेपाली क्रिकेट विकासका लागि मल्टि डे क्रिकेट आवश्यक'
'नेपाली क्रिकेट विकासका लागि मल्टि डे क्रिकेट आवश्यक'
कर्मा दाइको कमजोरीबाट पंकजजीले सिक्नुपर्छ - कुमार केसी (अन्तरवार्ता)
कर्मा दाइको कमजोरीबाट पंकजजीले सिक्नुपर्छ - कुमार केसी (अन्तरवार्ता)
‘विदेशमा खेल्दा आत्मविश्वास बढाउँछ’
‘विदेशमा खेल्दा आत्मविश्वास बढाउँछ’
खेलकुद ऐन कार्यान्वयन नहुँदा ठुलो प्रश्न उठ्छ – जीवनराम श्रेष्ठ
खेलकुद ऐन कार्यान्वयन नहुँदा ठुलो प्रश्न उठ्छ – जीवनराम श्रेष्ठ
भलिबलको बजार ब्यापक बनाउनुपर्छ – मानवीर छन्त्याल (अन्तर्वार्ता)
भलिबलको बजार ब्यापक बनाउनुपर्छ – मानवीर छन्त्याल (अन्तर्वार्ता)
umbro nepal
  • ताजा समाचार
  • खेल आज
नेपाल र हङकङ भिड्दै
नेपाल र हङकङ भिड्दै
इतिहास बनाउने तरखरमा चेल्सी
इतिहास बनाउने तरखरमा चेल्सी
युरोपा लिगको उपाधिनजिक युनाइटेड र टोटनह्यम
युरोपा लिगको उपाधिनजिक युनाइटेड र टोटनह्यम
पञ्जाब र दिल्ली बीचको खेल रद्द
पञ्जाब र दिल्ली बीचको खेल रद्द
खेलकुद पत्रकार मञ्चमा अधिकारी
खेलकुद पत्रकार मञ्चमा अधिकारी
हट–शटहट–शट
जयरानी थारु एथलेटिक्स खेलाडी जयरानी थारु Weight kg Height ft Birthday Oct 24
  • गृहपृष्ठ
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • भलिबल
  • ट्रयाक एण्ड फिल्ड
  • मार्शल आर्ट
  • नेट गेम्स
  • खेल संस्था
  • अन्य
  • कर्पोरेट
  • विशेष कभरेज
सम्पर्क ठेगाना

कखरा पब्लिकेशन प्रा.लि

माइतीघर मण्डला, काठमाडौं

सूचना विभाग दर्ता न: १०१२/०७५-७६

समाचारको लागि:- 9851010077
[email protected]
[email protected]

विज्ञापनको लागि:- 9851085203
[email protected]

हाम्रो टीम
प्रकाशन कखरा पब्लिकेशन प्रा.लि.
प्रधान सम्पादक राजु घिसिङ
प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सजिव भट्टराई
मल्टिमिडिया प्रमुख इलिट जोशी
संवाददाता उज्वल तिमल्सिना आयुष अमन साह
प्रदेश संयोजक हिमालयन मनोज नमिन ढकाल
साग गेम्स
सोसल मिडिया
Like us on Facebook Follow us on Twitter Subscribe YouTube Channel
© 2025 खेलपाटी मिडिया प्रा.लि. All rights reserved. Site by: SoftNEP